1 مهر 1347

گزارش ساواک از کمک مراجع تقلید به زلزله‌زده‌ها

بر اساس گزارش ساواک قم به مدیریت کل اداره سوم «طبق اظهار آقای ابهری تاکنون آیت‌الله شریعتمداری مبلغی در حدود 320 هزار تومان از شهرستان‌های مختلف به شرح ارقام زیر جهت کمک به آسیب‌دیدگان زلزله خراسان جمع‌آوری و قصد دارد وسیله نماینده تام‌الاختیار خود وجوه جمع‌آوری‌شده را در اختیار شیر و خورشید سرخ بگذارد تا صرف مخارج مناطق زلزله‌زده نمایند؛ ضمنا آیت‌الله گلپایگانی نیز تاکنون مبلغ هفتادهزار تومان از شهرستان‌های مختلف جمع‌آوری نموده، لکن نحوه ارسال وجه مزبور به محل معلوم نیست».
در ذیل این سند تصریح شده است: تحقیق شود [آیت‌الله] گلپایگانی وجوه جمع‌آوری‌شده را به چه نحو به مصرف می‌رساند.[1]

دستور برای کنترل شدید از جلسات شیخ احمد کافی!

بر اساس دستورالعمل اداره کل سوم به ریاست ساواک تهران (حومه) و به تاریخ 1 مهر 1347 درباره شیخ احمد ضیافتی کافی «خواهشمند است دستور فرمایید کماکان ضمن کنترل اعمال و رفتار و تماس‌های وی از منابر مشارالیه هم دقیقا مراقبت و نتایج حاصله را با خلاصه‌ای از اظهاراتش مستمرا منعکس نمایند».[2]

گزارش ساواک از یک مراسم ترحیم!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 1 مهر 1347 «به قرار اطلاع واصله روز 25 /6 /47 مجلس ختم نام‌برده بالا، که در جریان زلزله اخیر خراسان فوت شده، در مسجد ارگ برگزار و در این مجلس عده‌ای از عناصر سابقه‌دار عضو جبهه ملی و جمعیت نهضت آزادی از جمله مهدی بازرگان، سیدمحمود طالقانی، داریوش فروهر، دکتر کاظم سامی کرمانی، عزت‌اللّه سحابی، ابوالفضل حکیمی، محمدرضا خمسه، منوچهر صفا، ناصر کمیلیان، عبدالمجید گودرزی، منوچهر احمدی، بهرام نمازی، غلامحسین گلسرخی، هادی مؤتمنی، عباس رادنیا، محمدرحیم عطایی، شیخ باقر شجونی، محمد مدیرشانه‌چی، حسین شاه‌حسینی، محمدصادق قاضی طباطبائی، هادی صدرایی، نصرت‌الله امینی شرکت داشته‌اند».
گزارش ساواک درباره گردانندگان مجلس از سه نفر نام می‌برد: گردانندگان مجلس حسن میرمحمد صادقی، ناصر کمیلیان، عبدالمجید گودرزی بوده و آگهی ترحیم را نیز عبدالمجید گودرزی به امضای مهدی بازرگان و سیدمحمود طالقانی رسانیده است.
ضمنا شیخ علی‌اصغر مروارید، که به همین مناسبت در مسجد سخنرانی می‌نموده، در خاتمه سخنان خود در مورد نحوه کمک به زلزله‌زدگان از دولت انتقاد نموده است.
در اطلاعیه اضافه شده: چون نام یدالله سحابی در آگهی ترحیم ذکر نشده بود، مشارالیه به عنوان اعتراض از شرکت در این مجلس خودداری و عزت‌اللّه سحابی اظهار داشته عدم درج نامه یداللّه سحابی در آگهی ترحیم این تصور را در ساواک ایجاد خواهد نمود که اختلافی بین سران نهضت آزادی وجود دارد.
علی‌هذا با توجه به ترکیب عناصر اشاره‌شده، که خود گویای نزدیکی بیشتر عناصر جبهه ملی و حزب ملت ایران و جمعیت نهضت آزادی و جامعه سوسیالیست‌های نهضت آزادی نسبت به یکدیگر است، و با در نظر گرفتن این که هر یک از این افراد به موجب گزارشات خبری واصله مظنون به فعالیت تشکیلاتی می‌باشند، بنابراین خواهشمند است دستور فرمایید از طریق عوامل و منابع موجود و یا به هر طریق دیگری که برای آن ساواک امکان‌پذیر است از اعمال و رفتار مشارالیهم مراقبت و نسبت به تعیین وضعیت آنها اقدامات لازم معمول و نتیجه را اعلام نمایند.[3]

گزارش ساواک از احتمال اخراج افراد وابسته به حزب توده از کنفدراسیون

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ یک مهر 1347 از آلمان «با توجه به اختلافات عمیق و گروه‌بندی‌هایی که پیش آمده احتمال اخراج افراد وابسته به حزب منحله توده از کنفدراسیون روزبه‌روز بیشتر می‌شود. در گیر و دار اردوی تابستانی، فعالین کنفدراسیون گاه گاهی در جلسات سری این مطلب را مورد بررسی قرار داده‌اند و آشکارا نیز عوامل مخالف حزب توده من‌جمله رحمت‌الله خسروی اظهاراتی نمودند که در آخر سر نسبت به دو موضوع من غیر مستقیم صحبت‌هایی شده: 1. سازمان‌های دانشجوبی دست به انتشار اعلامیه‌هایی که حزب منحله توده را محکوم نمایند بزنند و در اساسنامه‌های خود نیز موادی را اضافه نمایند مبنی بر محکوم نمودن حزب منحله توده.
2. سازمان گراتس، که در دست عناصر وابسته به حزب منحله توده است، یا باید حرف‌های حساب کنفدراسیون را بپذیرد و یا اینکه از کنفدراسیون خارج و برای خود اتحادیه دیگری ترتیب دهند».[4]

نخست‌وزیر افغانستان از تهران رفت

نور احمدخان اعتمادی، نخست‌وزیر افغانستان، ساعت 7 بامداد امروز پس از ٢٧ ساعت اقامت غیررسمی در ایران، تهران را به‌سوی کابل ترک کرد.
نخست‌وزیر افغانستان را هنگام ترک تهران آقایان هویدا: نخست‌وزیر، اردشیر زاهدی: وزیر امور خارجه، سفیر و اعضای سفارت افغانستان در تهران بدرقه کردند.
نخست‌وزیر افغانستان دیروز با «محمدرضا پهلوی» دیدار کرد.[5]

ورود سفیر ایران در لندن

آقای عباس آرام، سفیر کبیر شاهنشاهی ایران در انگلستان، پریروز برای یک اقامت کوتاه دوهفته‌ای وارد تهران شد.[6]

آب‌های زیرزمینی اعتاب مقدسه را تهدید می‌کند

«رادیو بغداد» گزارش داد: چون آب‌های زیرزمینی ساختمان‌های عتبات عالیات را در کربلا تهدید می‌کند، احمد حسن البکر، رئیس‌جمهور عراق، دستور داده است که هیئتی از کارشناسان به این امر رسیدگی کنند تا تعمیرات لازم انجام گیرد.[7]

شاه در آیین گشایش بالاترین رده فرهنگی ارتش: برای جلوگیری از غافلگیری باید هوشیار باشیم!

جراید امروز کشور نوشتند: شاهنشاه آریامهر دیروز در آیین گشایش دانشگاه پدافند ملی «دفاع ملی»، که بالاترین رده فرهنگی ارتش می‌باشد، در تشریح سیاست دفاعی کشور فرمودند: ما همیشه سعی خواهیم کرد که چند قدمی از چرخ زمانه جلوتر باشیم و بدین ترتیب دچار هیچ‌گونه غافلگیری اعم از سیاسی، اقتصادی یا نظامی نشویم.
این دومین مراسم نظامی بود که در ظرف ٢٤ ساعت شاهنشاه در آن شرکت فرمودند و در هر دو مراسم لزوم مجهز بودن ارتش ایران را به بهترین سلاح‌های دفاعی تا هنگام خلع سلاح عمومی و اطمینان‌بخش تأکید فرمودند.

تأسیس دانشگاه

دانشگاه «پدافند ملی» بنا بر گزارشی که تیمسار سپهبد خزاعی، فرمانده این دانشگاه، معروض داشت، از به‌هم پیوستن دانشکده‌های فرماندهی عالی و ستاد مشترک و مدیریت عالی در اردیبهشت‌ماه ١٣٤٧ بنیاد یافت.
فرمانده دانشگاه افزود: مأموریت دانشگاه پدافند ملی، که بالاترین رده فرهنگی ارتش می‌باشد، بررسی‌ها و پژوهش‌های وابسته به پدافند و امنیت ملی و جهانی و استراتژی ملی و رهبری و اجرای دوره‌های آموزشی برای طرح‌ریزی عملیات مشترک در زمینه‌های اقتصادی و صنعتی، امنیت ملی و مدیریت منابع است که تحت شرایط مختلف با رعایت ملاحظات مربوط به عوامل سیاسی و فرهنگی و نظامی مؤثر در امنیت ملی صورت می‌گیرد.

سخنرانی شاه

پس از عرض گزارش فرمانده دانشگاه، شاهنشاه آریامهر دانشنامه والاحضرت شاهپور غلامرضا پهلوی را که در این دوره شرکت داشتند و همچنین دانشنامه‌ها و امتیازات دیگر افسران آموزش‌دیده را اعطا فرمودند و سپس فرمایشاتی به این شرح ایراد نمودند:
و اما چرا در مملکتی که تمام فلسفه و اساس کارش بر اساس تفاهم بین‌المللی، بر اساس امیدواری به صلح پایدار، بر اساس رسیدن افراد بشر به این حقیقت که مسائل و ابتلائات جهانی به‌قدری زیاد و مختلف و متغیر است که تمام قدرت و انرژی بشر می‌بایستی صرف حل آنها شود: مشکل فقر، بی‌سوادی، بیماری و بی‌عدالتی‌های گوناگون اجتماعی و غیره و غیره ــ چرا که ما به این اصول، به این حق عقیده‌مند هستیم ــ از طرف دیگر سعی می‌کنیم تا جایی که برای ما امکان داشته باشد خود را به وسایل لازم نظامی و سلاح‌های قتاله و با آخرین دانش نظامی مجهز کنیم؟
البته طبیعی است برای دفاع از مملکت و همچنین برای اینکه هنوز دنیای ما می‌بینیم به مرحله‌ای نرسیده است که همه کمر همت بسته باشند برای هدف‌هایی که قبلا ذکر کرده‌ام. نمی‌گویم که معتقد به آن هدف‌ها نیستند، بلکه همه هستند، ولی راه‌هایی که انتخاب می‌کنند هنوز ما را به آن مرحله نرسانده است و تا آن روز ما ناچار هستیم هر موقعی آماده انجام وظیفه خطیر ملی خود باشیم و آن حفظ استقلال این مملکت است.
البته برای هر فرد نظامی و برای هر آدم وطن‌خواهی کافی است که خودش را اهل یک مملکتی بداند برای اینکه حاضر و آماده فداکاری نهایی، یعنی ایثار جان خود برای حفظ مملکتش باشد. ولی اضافه بر این خصلت که اتفاقا در ایرانی هست، ما امروز در مملکتی زندگی می‌کنیم که حفظ آن مملکت و وضعیت آن مملکت فقط برای حفظ یک وضع موجود کهنه و قدیمی و فرسوده‌ای نیست. ما آماده فداکاری برای حفظ وضعی هستیم که می‌توانید تشخیص بدهید این وضع با هر وضع دیگری قابل مقایسه است و ما می‌توانیم مفتخر باشیم که در این مقایسه روسفید بیرون خواهیم آمد.

باید هوشیار باشیم

اقدامات اخیر این مملکت به‌خودی خود گویای مطالبی است که گفته‌ام و باز هم تکرار می‌کنم. ما همیشه سعی خواهیم کرد که چند قدمی از چرخ زمانه جلوتر باشیم و هیچ‌وقت غافلگیر هیچ وضعی نباشیم، نه غافلگیری سیاسی پیدا بشود، نه غافلگیری اقتصادی پیدا بشود، نه غافلگیری نظامی. برای این کار باید چشم ما باز باشد، باید هر آنی، هر ثانیه‌ای به آخرین اطلاعات دسترسی داشته باشیم. کار ما خواندن، مطالعه کردن، گوش دادن و نتیجه گرفتن است. با استعدادی که خداوند متعال در افراد این مملکت خلق کرده است و با منابع سرشار طبیعی که در این مملکت به‌حد وفور موجود است، سرنوشت و آینده ما تا حدودی که می‌شود پیش‌بینی کرد، تا حدودی که روی اساس عقل و منطق باشد، تا حدودی که ما می‌توانیم مسئولیت آن را داشته باشیم و به‌شرطی که از حدود اختیارات و اقتدارات و کنترل ما خارج نباشد و یک بدبختی عمومی در دنیا پیش نیاید، آینده ما به‌خواست خداوند با رعایت اصولی که قبلا ذکر کردم آینده روشن و محکمی است.
و ما باید با اطمینان خاطر به‌سوی آن آینده قدم برداریم. مملکت خود را آباد کنیم، جامعه خود را سرافراز و خوشبخت کنیم و فلسفه اجتماعی ما سربلند و سرافراز پیشاپیش هر وضعی قدم بردارد.
ما امیدواریم روزی فرا برسد که عقلانیت جهانی حاکم شده و به صلحی پایدار و تضمین‌شده یا به تعبیری، خلع سلاحی کنترل‌شده منتهی گردد؛ روزی که همه ملت‌ها دریابند که راه حیات و زندگی، در گرو یافتن راه‌حل‌های عاقلانه است و ما تا آن روز برای حفظ خودمان و مخصوصا تأمین آن آینده‌ای که بدان اشاره کرده‌ایم از هیچ نوع فداکاری و جانبازی خودداری نخواهیم کرد.
امیدوارم افسرانی که دنبال مأموریت‌های جدید می‌روند و افسرانی که به دوره جدید وارد شده‌اند بتوانند به وظایف ملی خود به بهترین شرطی ادای وظیفه بنمایند.
این مراسم ساعت 11:20 بامداد به پایان رسید. شاهنشاه با هلیکوپتر به کاخ سلطنتی بازگشتند. [8]

تغییر ساعات کار ادارات

از اول این هفته ساعات کار شرکت ملی نفت ایران تغییر کرد و صبح‌ها از ساعت 8 تا 4 بعد از ظهر اعلام شد.
ساعت کار تابستانی شرکت ملی نفت از 7 صبح آغاز می‌شد و تا 1 بعد از ظهر ادامه داشت.
ساعات کار زمستانی بانک‌ها نیز از امروز شروع شد.
ساعات کار بانک ملی ایران از 8 تا 3 بعد از ظهر به‌طور یکسره خواهد بود. سایر بانک‌ها نیز به همین ترتیب ساعات کار خود را تغییر دادند که هر یک آن را جداگانه به اطلاع مردم خواهند رسانید.
وزارت دادگستری نیز وقت زمستانی خود را از ساعت 7:30 تا 1:45 بعد از ظهر اعلام داشت. اجرای ساعات جدید از امروز آغاز شد.
ادارات دیگر بر اساس بخشنامه دولت به‌طور یکنواخت از امروز شروع به کار کردند. ساعات کار زمستانی وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی قبلا اعلام شده بود.[9]

کمیته‌های دانشجویی به استطاعت مالی دانشجویان رسیدگی می‌کند

وزیر علوم گفت: شاهنشاه آریامهر مقرر فرمودند که رسیدگی به عدم استطاعت مالی دانشجویان به وسیله کمیته دانشجویی و استاد راهنما و سرپرست دانشکده‌های دانشگاه‌های مختلف انجام شود و بانک ملی ایران از این پس در این کار مداخله ننماید.
آقای مجید رهنما، وزیر علوم و آموزش عالی، اضافه کرد که در حدود یک‌میلیون تومان بورس‌هایی که به عناوین مختلف به دانشجویان ایرانی مقیم خارج داده شده بود، قطع شد. علت قطع بورس‌های دانشجویان این است که اینها روی شایستگی و لیاقت دانشجویان داده نشده بود و فقط عده‌ای اعمال قدرت کرده و برای فرزندان و یا بستگان نزدیک خود بورس گرفته بودند. وزارت علوم پس از بررسی کامل بورس‌هایی را که به این ترتیب گرفته شده بود قطع کرد، ولی بورس دانشجویان بااستعداد و ممتاز همچنان برقرار است.

کمک دولت

آقای رهنما در این مورد گفت: این یک‌میلیون تومان را در اختیار کمیته‌های دانشجویی دانشگاه‌های مختلف دولتی قرار می‌دهیم تا از محل آن شهریه شاگردان بی‌بضاعت پرداخت گردد.
وزیر علوم اضافه کرد: آقای نخست‌وزیر نیز در اجتماع دانشجویان وعده کردند که یک‌میلیون تومان هم از بودجه دولت به مبلغی که از قطع بورس‌ها به‌دست آمده، اضافه کنند.[10]

تبریک شاه به ملک فیصل

جراید امروز کشور نوشتند: امروز مصادف با سالروز جشن ملی عربستان سعودی می‌باشد. به همین مناسبت از جانب شاهنشاه آریامهر تلگرام تبریکی به عنوان اعلیحضرت ملک فیصل پادشاه این کشور مخابره گردید.
در این پیام خطاب به «اعلیحضرت ملک فیصل بن عبدالعزیز پادشاه عربستان سعودی» آمده است: با کمال خوش‌وقتی به مناسبت سالروز جشن ملی کشور عربستان سعودی صمیمانه‌ترین شادباش‌های خویش را با آن برادر گرامی ابراز می‌دارم.
تندرستی و شادکامی شخص آن اعلیحضرت و نیک‌بختی و رفاه روزافزون ملت نجیب و برادر عربستان سعودی را از صمیم قلب خواستارم».[11]

دیدار اعضای شورای عالی انقلاب اداری با شاه

مطبوعات امروز کشور نوشتند: شاهنشاه آریامهر ساعت 10:30 بامداد امروز نخست‌وزیر و دیگر اعضای شورای عالی انقلاب اداری را در کاخ سفید سعدآباد به‌حضور پذیرفتند.
این دومین شرفیابی اعضای شورای عالی انقلاب اداری پس از تشکیل آن به حضور شاهنشاه می‌باشد.[12]

جلسه هیئت امنا

امروز آقای دکتر هادی هدایتی، وزیر مشاور، گفت: ساعت ۵ بعد از ظهر دیروز جلسه هیئت امنای نظارت به وجوه کمک به آسیب‌دیدگان زلزله خراسان به ریاست فریده دیبا تشکیل گردید. در این جلسه تصمیماتی اتخاذ گردید که برای استحضار عموم بعدا منتشر خواهد شد.[13]

مدیرکل وزارت دربار

پیش‌ازظهر امروز آقای اسدالله علم، وزیر دربار شاهنشاهی، در کاخ سفید سعدآباد ضمن دیدار با شاه، آقای امیر متقی، معاون دانشگاه پهلوی شیراز، را به‌عنوان مدیرکل وزارت دربار شاهنشاهی معرفی کرد.[14]

انتشار هفته‌نامه «دی‌پست»

سومین شماره هفته‌نامه «دی‌پست» اولین نشریه آلمانی‌زبان در ایران به مدیریت منصور نودوشنی امروز انتشار یافت و مورد استقبال آلمانی‌زبانان مقیم ایران و آشنایان به زبان آلمانی قرار گرفت. این نشریه همه‌هفته روزهای دوشنبه انتشار خواهد یافت.[15]

میلیون‌ها متر اراضی جاده قم ملی اعلام شد

اراضی واقع در غرب رودخانه شور در جاده قم تا دریاچه حوض سلطان ملی اعلام می‌گردد.
اراضی در این محدوده میلیون‌ها متر است که اخیرا عده‌ای درخواست به ثبت رساندن این اراضی را نموده‌اند.
طبق نظر سرجنگل‌دار استان مرکزی و به استناد ماده ٥٦ قانون ملی کردن اراضی این زمین‌ها ملی اعلام می‌گردد.
فعلا در این اراضی اقدام به جنگل‌کاری نخواهد شد و اراضی که متعلق به شرکت نفت می‌باشد (حوزه چاه نفت) و در این محدوده قرار گرفته جزء مستثنیات قانون می‌باشد و ملی نخواهد شد.[16]

شعله‌های حریق چاه گاز

آتش‌سوزی شدید و کم‌سابقه چاه گاز شماره ۳۱۱ در مسجدسلیمان، که از ساعت 3:05 بعد از ظهر روز پنجشنبه گذشته آغاز شد، تا این ساعت همچنان ادامه دارد و دود غلیظی توأم با شعله‌های سرکش آتش، آسمان شهر مسجدسلیمان را فرا گرفته است.
از بعدازظهر روز گذشته سه تن کارشناسان آمریکایی، که از طرف شرکت ملی نفت به ایران دعوت شده‌اند، چندین بار از چاه شماره ۳۱۱ بازدید نمودند و به‌منظور شروع اقدامات اصلی در جهت مهار حریق چاه دستوراتی صادر کردند؛ همچنین کارشناسان مذکور رفت‌وآمد افراد را در اطراف چاه تا شعاع یک کیلومتری ممنوع نمودند.
صبح امروز یک مقام مطلع در شرکت نفت مسجدسلیمان گفت: هم‌اکنون میزان قدرت فشار گاز چاه ۳۱۱ مسجدسلیمان به 470 پوند رسیده است و به‌علت شدت حرارت و گداختگی زمین اطراف حریق، فرار جانوران گزنده از قبیل مار و عقرب از زیر زمین آغاز شده است. هجوم ناگهانی این‌گونه جانوران که به‌علت حرارت فوق‌العاده از لانه‌های خود فرار می‌کنند باعث نگرانی مهندسین و کارگران شده است.

محاسبه کارشناسان آمریکایی!

صبح امروز سه تن کارشناسان آمریکایی از میدان آتش بازدید نمودند و طبق محاسبه‌ای که توسط آنان به‌عمل آمد معلوم شد دامنه آتش در حوالی دهانه چاه در حدود چهارصد مترمربع و ارتفاع شعله‌های آتش تا سیصد متر می‌باشد و میزان حرارت هوا در اطراف چاه تا 110 درجه سانتیگراد اعلام شد.

مفقودالاثر شدند

هنگام فوران گاز و آتش‌سوزی دو نفر از مهندسین و کارگرانی که سرگرم حفاری چاه بودند ناپدید شدند. امروز اسامی این دو نفر «دیوید» آمریکایی و حسن شیرگیر اعلام شد.[17]

«تلفات حوادث اتومبیل در تهران زیاد است»

جلسات کنگره پزشکی ایران، که از صبح دیروز در رامسر تشکیل شده است، امروز نیز ادامه داشت. در جلسه دیروز آقای دکتر سیدمحمد طباطبائی درباره سوانح و مسمومیت‌ها صحبت کرد و طی سخنانی گفت:
در تهران هر ماهه به‌طور متوسط چهل تا پنجاه نفر در اثر تصادف وسائط نقلیه به‌قتل رسیده و قریب هشتصد نفر مصدوم و مجروح می‌شوند که از بین این عده تعداد زیادی تا آخر عمر علیل و زمین‌گیر باقی می‌مانند.
بعد از تصادفات موضوع خفگی در حوض گرفتاری بزرگی است که در هر سال قریب ٢٥٠ نفر کودک در حوض خفه می‌شوند. با توجه به اینکه اغلب خفگی‌های در حوض در سه‌ماهه تابستان است، با مقایسه تلفات ناشی از تصادف رانندگی، که در تمام فصول وجود دارد، رقم خفگی در حوض بسیار زیاد است.
بعد از این علت، زیر آوار ماندن و خفگی در چاه‌ها و برق‌گرفتگی و مخصوصا حوادث مربوط به خانه از آتش‌سوزی و انفجار کپسول گاز آشپزخانه، خفه شدن کودکان در اثر خوردن قرص یا قطعات اسباب‌بازی و خفگی در اثر گاز اکسید دو کربن درخور توجه است.

١٥٠ هزار وسیله نقلیه

در تهران در سال گذشته ٤٩٠ نفر در تصادف درگذشته‌اند و قریب هشت‌هزار نفر مصدوم و مجروح شده‌اند. در ظاهر امر این تعداد تلفات به‌نظر کمتر از سایر کشورها به‌نظر می‌رسد، ولی اگر سه عامل تعداد جمعیت و تعداد اتومبیل و سرعت متوسط ماشین را در نظر بگیریم، این تلفات بسیار زیاد می‌باشد.
برای جلوگیری از این تلفات سه عامل جاده، ماشین و راننده را بایستی در نظر گرفت.[18]

با نزدیک شدن روز اخذ رأی انتخابات انجمن‌های شهر؛ حملات احزاب شدیدتر شد!

با اعلام نتایج بررسی‌های کمیسیون‌های تشخیص صلاحیت نامزدهای انتخاباتی و رد تقاضای داوطلبی گروهی از نامزدهای نمایندگی انجمن‌های شهر، حملات احزاب اکثریت و اقلیت به یکدیگر شدیدتر شده و احزاب یکدیگر را متهم به دخالت در انتخابات می‌کنند.
«ندای ایران نوین»، ارگان مرکزی حزب ایران نوین، امروز در مقاله اساسی خود نوشت: دارودسته‌ای که نام اقلیت را روی خود گذاشته حزب نیست؛ پایگاهی از پایگاه‌های نظام کهنه است. این پایگاه‌ها باید کوبیده شود.
این روزنامه همچنین طی مقاله‌ای زیر عنوان «اصالت حزب ما در مبارزات انتخاباتی انجمن شهر» می‌نویسد: ما این حق را به خود می‌دهیم که در برابر جنجال‌های انتخاباتی و دهن‌کجی‌هایی که این دسته کوچک اقلیت به مردم وطن‌پرست و شاه‌دوست ایران می‌نمایند این سؤال را مطرح سازیم که در برابر چه هدف‌هایی و برای چه برنامه‌هایی از مردم دعوت می‌کنند که از کاندیداهای آنها پشتیبانی نمایند.

خیانت به انقلاب

روزنامه «مهر ایران»، ناشر افکار حزبِ مردم، نیز در سرمقاله امروز خود تحت عنوان «این تهمت تحمل‌ناپذیر است» می‌نویسد: «کارگران تبلیغاتی حزب حاکم در پی انتساب تهمت‌های بسیار بر حزب فداکار و آزاده و اعضای شریف شاه‌دوست آن می‌باشد. اکنون تحمل‌ناپذیرترین اتهامات را که خیانت به انقلاب است به ما نسبت داده‌اند».
عصر دیروز اتحادیه‌های صنفی وابسته به اتاق بازرگانی تهران به‌منظور اعلام آمادگی برای تأیید نامزدهای حزب ایران نوین در انتخابات انجمن‌های شهر، جلسه تشکیل دادند.
سخنگوی حزب ایران نوین امروز گفت: فردا ساعت 5:30 بعد از ظهر ضیافتی در هتل ونک از طرف بازرگانان تهران به افتخار کاندیداهای حزب ایران نوین برپا خواهد شد. ساعت ٤ بعدازظهر چهارشنبه همین هفته نیز اجتماع عظیمی با شرکت نمایندگان اصناف در سالن محمدرضاشاه پهلوی تشکیل می‌شود. روز پنجشنبه 4 مهرماه نیز میتینگی در یاخچی‌آباد برپا می‌شود.

متوقف شد

سخنگوی وزارت کشور گفت: چون طبق گزارش‌های رسیده جریان انتخابات انجمن شهر نهاوند از مسیر قانونی و طبیعی خود خارج شده و برمبنای تطمیع رأی‌دهندگان قرار می‌گرفت، لذا فرماندار نهاوند به مرکز احضار و انتخابات انجمن شهر مذکور متوقف شد.[19]

سفر شاه و فرح به شوروی

جراید امروز کشور نوشتند: مردم شوروی با احساسات محبت‌آمیز و مسرّت فراوان، خود را آماده استقبال پرشکوهی از شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو فرح نموده‌اند.
سفر رسمی اعلیحضرتین به اتحاد جماهیر شوروی از فردا آغاز خواهد شد و جمعا نُه روز به‌طول می‌انجامد. اعلیحضرتین 11 مهرماه به پایتخت مراجعت می‌فرمایند.
برنامه مسافرت اعلیحضرتین امروز از طرف سخنگوی دربار شاهنشاهی انتشار یافت.
طبق این برنامه اعلیحضرتین ساعت 11:40 بامداد فردا با بدرقه رسمی از فرودگاه مهرآباد عازم اتحاد شوروی می‌شوند و ساعت ١٥ به‌وقت مسکو وارد این شهر خواهند شد.
اختلاف ساعت تهران ـ مسکو 30 دقیقه می‌باشد و بنابراین اعلیحضرتین در ساعت 2:30 بعد از ظهر فردا به‌وقت تهران به مسکو وارد خواهند شد. از اعلیحضرتین هنگام ورود به مسکو استقبال رسمی به‌عمل خواهد آمد، نیکلای پادگورنی، صدر هیئت‌رئیسه اتحاد جماهیر شوروی، و آلکسی کاسیگین، نخست‌وزیر، و هیئت وزیران و شخصیت‌های برجسته آن کشور در این مراسم حضور خواهند داشت.
عصر فردا شاهنشاه با صدر هیئت‌رئیسه و نخست‌وزیر اتحاد شوروی ملاقات خواهند فرمود و این در حقیقت اولین دور مذاکرات رهبران دو کشور برای بررسی مسائل مورد علاقه است.
اعلیحضرتین فردا شب در ضیافت شامی که از جانب هیئت‌رئیسه شورای عالی اتحاد شوروی ترتیب خواهد یافت شرکت می‌فرمایند.
بامداد چهارشنبه 3 مهر (پس‌فردا) شاهنشاه تاج‌گل‌هایی بر آرامگاه لنین و آرامگاه سرباز گمنام نثار خواهند فرمود و از ساعت 10:30 تا 12:30 همین روز دومین دور مذاکرات با رهبران شوروی صورت خواهد گرفت.
علیاحضرت شهبانو فرح در همان مدت از مدرسه عالی بالت اتحاد شوروی بازدید می‌کنند. در ساعت 12:30 همان روز رؤسای هیئت‌های سیاسی مقیم مسکو با بانوانشان شرفیاب می‌شوند و آن‌گاه ضیافت ناهاری از جانب اعلیحضرتین به افتخار رهبران اتحاد شوروی ترتیب داده خواهد شد.

سومین دور

پنجشنبه 4 مهر، شاهنشاه از آکادمی نیروهای زرهی اتحاد شوروی و علیاحضرت شهبانو از کمیته زنان شوروی دیدن می‌فرمایند.
ساعت ۸ بامداد روز جمعه 5 مهر اعلیحضرتین با بدرقه رسمی، مسکو را با هواپیما به سوی «ایرکوتسک» ترک می‌فرمایند و ساعت ۲۲ به‌وقت محلی وارد این محل خواهند شد.
ساعت ۹ بامداد روز شنبه 6 مهرماه اعلیحضرتین با هواپیما به منطقه «خایارفسک» عزیمت می‌فرمایند و روز 7 مهر از این محل بازدید فرموده و در ضیافت ناهار کمیته اجرایی این ناحیه، که به افتخار اعلیحضرتین ترتیب می‌یابد، شرکت خواهند جست.
ساعت ۹ بامداد روز 8 مهرماه اعلیحضرتین با هواپیما این محل را به‌سوی «ولادیوستوک» در منتهی‌الیه شرقی اتحاد شوروی در کنار اقیانوس کبیر ترک می‌فرمایند و پس از بازدید از این منطقه، ناهار را در روی ناوشکن در اقیانوس صرف خواهند نمود و همان روز عصر با هواپیما به «نووسیبرسک» عزیمت می‌فرمایند.
روز نهم مهرماه اعلیحضرتین از آکادمی «فارادوک دونوو سیبرسک» بازدید فرموده و عصر آن روز با هواپیما به ایروان، پایتخت جمهوری ارمنستان، وارد و مورد استقبال رسمی واقع خواهند شد.
روز 10 مهرماه اعلیحضرتین از نقاط تاریخی و هنری ایروان بازدید می‌فرمایند.

دیدار از تفلیس

روز 10 مهرماه اعلیحضرتین با هواپیما از ایروان عازم تفلیس، پایتخت جمهوری شوروی سوسیالیستی گرجستان، خواهند شد و با صدر هیئت‌رئیسه شورای‌عالی آن جمهوری ملاقات و مذاکره خواهند فرمود.
11 مهرماه دیدار رسمی اعلیحضرتین از اتحاد جماهیر شوروی پایان می‌یابد و اعلیحضرتین در ساعت 4 بعدازظهر آن روز با هواپیما مستقیما به تهران بازگشت خواهند فرمود.

همراهان شاه در سفر شوروی

اسامی ملتزمین شاهنشاه و شهبانو در این سفر بدین قرار است:
ـ آقای اردشیر زاهدی: وزیر امور خارجه؛
ـ بانو ملک‌تاج علم: ندیمه علیاحضرت شهبانوی ایران؛
ـ آقای هرمز قریب: رئیس کل تشریفات شاهنشاهی؛
ـ آقای احمد میرفندرسکی: سفیر شاهنشاه آریامهر در مسکو؛
ـ تیمسار سپهبد عبدالکریم ایادی: پزشک مخصوص شاهنشاه آریامهر؛
ـ تیمسار سپهبد محمد فاضلی: آجودان لشکری شاهنشاه آریامهر؛
ـ آقای ابوالفتح آتابای: معاون وزارت دربار شاهنشاهی؛
ـ آقای شجاع‌الدین شفا: معاون و سخنگوی دربار شاهنشاهی؛
ـ آقای محمدحسن پویانی: رئیس اداره دوم سیاسی وزارت امور خارجه؛
ـ آقای رستم امیربختیاری: قائم‌مقام رئیس کل تشریفات شاهنشاهی؛
ـ آقای فرهاد نیکوخواه: معاون وزارت اطلاعات؛
ـ تیمسار دریابان شمس‌الدین صفوی: آجودان لشکری شاهنشاه آریامهر؛
ـ آقای سیروس فرزانه: رئیس تشریفات دربار شاهنشاهی؛
ـ آقای همایون بهادری: مدیرکل وزارت دربار شاهنشاهی؛
ـ آقای هوشنگ رام: آجودان کشوری شاهنشاه آریامهر؛
ـ آقای غلامعلی سیف ناصری: آجودان کشوری شاهنشاه آریامهر؛
ـ آقای اسدالله فهیمی: معاون تشریفات وزارت امور خارجه؛
ـ آقای هوشنگ باتمانقلیچ: رایزن سفارت؛
ـ آقای محمدعلی زرنگار: مدیرکل وزارت اطلاعات؛
ـ سرکار سرگرد ستار سلیمان: افسر گارد شاهنشاهی.
سه تن از کارمندان وزارت امور خارجه و یک هیئت چهارده‌نفری مرکب از نمایندگان خبرگزاری پارس و رادیو ایران و تلویزیون‌های ملی ایران و مطبوعات و عکاسان و فیلم‌برداران همراهان غیررسمی اعلیحضرتین خواهند بود.[20]

بیانیه دانشجویان ایرانی در برلن غربی علیه سفر شاه به شوروی

در اطلاعیه‌ای که توسط فدراسیون دانشجویان ایرانی در برلین غربی منتشر شده روابط دولت شوروی با شاه و حمایت‌های حزب توده از این روابط به شرح زیر نقل شده است:
به دعوت دولت شوروی شاه برای یک دیدار ده‌روزه فردا وارد مسکو می‌شود.
این دیدار به همان اندازه که گردانندگان رژیم، زمامداران شوروی و دنباله‌روان ایرانی آنها را خشنود ساخته، خلق ایران و همه نیروهای مترقی را به حق معترض و خشمگین نموده است.
زیرا این دیدار از یک‌سو بسط نفوذ اقتصادی سیاسی و نظامی شوروی و در نتیجه شرکت فعال‌تر آن را در غارت ثروت کشور ما و از سوی دیگر تحکیم پایه‌های رژیم ضد خلقی و ضد دموکراتیک ایران را به دنبال خواهد آورد.
زمانی که کوشش‌های دولت شوروی برای سهیم شدن در چپاول این خوان یغما در مراحل اولیه خود بود، رهبران این دولت و دستگاه‌های تبلیغاتی آنها برای توجیه مناسبات اقتصادی خود با ایران به انواع سفسطه‌ها توسل می‌جستند، ولی بسط دامنه این روابط تا زمینه‌های سیاسی و نظامی و پشتیبانی معنوی شوروی از رژیم ایران و آشکار شدن نتایج آن به صورت تثبیت رژیم و سود کلان شوروی از معاملات و قراردادهای بسته‌شده بر همه این تلاش‌های آگاهانه داغ ننگ کوبید و آن را مفتضح و رسوا ساخت.
اینک رهبران شوروی و متعهدین ایرانی آنها در برابر واقعیات موجود دیگر قادر به توجیه مواضع خود نیستند، می‌کوشند که با برچسب آنتی‌کمونیسم و تحریف مفاهیم با هرگونه جنبش اعتراضی در این مورد به مقابله برخیزند.
کافی است به سخنرانی الکسی کاسیگین در 13 فروردین 1347 در ضیافت شام نخست‌وزیر ایران توجه کنیم. کاسیگین گفت: «در اتحاد شوروی سیاست خارجی مستقل ایران را محترم می‌شمارند. ما با رضایت خاطر آنها اظهار می‌داریم که ایران به نفع کاهش بحران بین‌المللی بر ضد استعمار و به خاطر تحکیم امنیت بین‌المللی کوشش می‌کند».
در اعلامیه رسمی پس از پایان دیدار کاسیگین به تاریخ 18 فروردین 1347 چنین می‌خوانیم: «طی این ملاقات‌ها و مذاکرات که در محیط دوستانه و حسن تفاهم جریان داشت، درباره مسائل مهم بین‌المللی تحکیم صلح و امنیت بین‌المللی تبادل نظر به عمل آمد....
در نتیجه معلوم گردید که خوشبختانه نظرات طرفین درباره مسائل مورد بحث منطبق و یا با یکدیگر نزدیک است».
«طرفین با عزمی راسخ طرفدار محو کامل هرگونه استعمار و همچنین آثار آن می‌باشند و پشتیبانی خود را از مللی که در راه آزادی و استقلال سیاسی و اقتصادی مبارزه می‌کنند اعلام داشته‌اند».
حال ببینیم این «سیاست خارجی مستقل ملی» کدام است.
نمونه‌هایی از این سیاست مستقل ملی عبارت‌اند از: وابستگی به امپریالیسم، شرکت در پیمان‌های تجاوزکارانه نظامی کمک به حکومت سایگون، کمک مالی و نظامی به سلطنت‌طلبان یمن، رویه خصمانه نسبت به جنبش آزادی خلق‌های عرب، تأیید سیاست تلافی‌جویانه آلمان غربی، پاسبانی منافع امپریالیست‌ها در خاورمیانه و... .
بنابراین با توجه به سیاست شدید ارتجاعی و ضد ملی ایران، اگر دولت شوروی به وسیله نخست‌وزیر خود در اعلامیه مشترک با ایران ادعا کند که در مورد مسائل بین‌المللی: صلح، امنیت جهانی و برخورد با استعمار و مبارزه مللی که در راه آزادی و استقلال سیاسی و اقتصادی مبارزه می‌کنند دارای نظراتی منطبق با او یا نزدیک به نظرات رژیم ایران می‌باشد، ناگزیر باید نتیجه بگیریم که این دولت نیز دارای سیاستی از نوع سیاست رژیم ایران است.
رژیم ایران با تکیه بر امپریالیسم آمریکا و استفاده از کمک‌های اقتصادی، نظامی و سیاسی شوروی مبانی دیکتاتوری ضد خلقی خود را پایه‌گذاری کرده و استحکام بخشیده است.
هم‌اکنون قریب 10 درصد از تولید ملی سالانه ایران صرف هزینه‌های نظامی می‌شود. این رقم مخارج نظامی کشوری است که سرمایه‌گذاری صنعتی آن از 6 درصد تولید سالانه تجاوز نمی‌کند. علل اتخاذ چنین سیاستی کاملا روشن است.
رژیم ایران برای سرکوب جنبش انقلابی میهن ما به ارتشی هر چه مجهزتر و مدرن‌تر نیاز دارد. از سوی دیگر امپریالیسم انگلیسی، که بر اثر جنبش مترقی ملل عرب و دشواری‌های اقتصادی داخل ناچار به بیرون کشیدن نیروی نظامی خود از سواحل جنوبی خلیج فارس می‌باشد، امیدوار است که با گماردن ایران، عربستان سعودی و کویت جانشینی خود را در این منطقه و منافع خود را به‌ویژه از نفت با هزینه این سه کشور حفظ کند.
در این میان شاه با آرزوی یکه‌تازی در خاورمیانه با سرعت ارتش را تا دندان مسلح می‌سازد و فروشندگان اسحله جیب‌های خود را پر می‌کنند.
مردم ایران و از آن جمله دانشجویان مترقی ایران خود می‌دانند که مبارزه با رژیم ایران مبارزه‌ای است همه‌جانبه و علیه همه کسانی که به نحوی در حفظ و نگهداری آن سهیم‌اند. مبارزه علیه دیکتاتوری و ارتجاع در ایران از مبارزه علیه حامیان امپریالیستی آن و پشتیبانی جدید دولت شوروی جدا نیست.
نقشی را که بلندگوهای تبلیغاتی آلمان غربی و مطبوعات وابسته به آن در جریان مسافرت شاه به این کشور به عهده داشتند، یعنی دگرگون جلوه دادن واقعیات جامعه ایران و سیمای رژیم، امروز دستگاه‌های تبلیغاتی شوروی و مطبوعات آن برعهده گرفته‌اند.
با این تفاوت که دانشجویان ایرانی در آلمان غربی تحت رهبری فدراسیون خود و کنفدراسیون جهانی توانستند همه تلاش‌های سوء تبلیغاتی آنها را خنثی سازند، ولی با توجه به تجربه گذشته (مسافرت قبلی شاه به شوروی) امکان اعتراض و فعالیت افشاگرانه برای آن عده از دانشجویان ایرانی که در شوروی مشغول تحصیل هستند و به‌حق چنین روابطی را محکوم می‌کنند به علت اعمال فشار، تضییق و تهدید به اخراج، وجود ندارد.
به همین دلیل دانشجویان ایرانی در آلمان غربی، که در جریان مسافرت شاه به این کشور چنین اعتراض پردامنه‌ای به‌وجود آوردند و بدین وسیله صفحه درخشانی به تاریخ مبارزات خود افزودند، دعوت شوروی از شاه را قویا محکوم کرده و از همه مردم مترقی خواستارند که با استفاده از هر امکانی بدان اعتراضی کنند.[21]

7/ 3 میلیون شاگرد و ۱۰۴ هزار معلم به کلاس درس رفتند

جراید امروز کشور نوشتند: آقای هویدا، نخست‌وزیر، صبح امروز زنگ ۱۲۰ ساله دبیرستان دارالفنون را نواخت و مدارس سال تحصیلی 1347-1348 را آغاز کردند.
ساعت ۸:37 آقای نخست‌وزیر به اتفاق وزیر آموزش و پرورش وارد محوطه دبیرستان دارالفنون شد و به‌وسیله مقامات وزارت آموزش و پرورش و رئیس دبیرستان دارالفنون مورد استقبال قرار گرفت.
نخست‌وزیر بلافاصله در اجتماع معلمین و دانش‌آموزان دبیرستان دارالفنون، که در صحن دبیرستان اجتماع کرده بودند، حضور یافت. نخست‌وزیر به‌علت کثرت اتومبیل‌ها و شلوغی خیابان‌ها با ۷ دقیقه تأخیر وارد دبیرستان دارالفنون شد.
مراسم گشایش سال تحصیلی با نواختن زنگ مدارس از شبکه‌های رادیویی کشور آغاز شد و سپس پیام شاهنشاه قرائت گردید و بعد اجرای مراسم پرچم و سوگند انجام گرفت.

بازدید یک خبرنگار

یک خبرنگار نوشته است: در بازدیدی که امروز از چند دبیرستان تهران به‌عمل آوردم، نکته چشمگیر در دبستان‌ها و دبیرستان‌ها روپوش دانش‌آموزان بود.
یکی از فرهنگیان باسابقه،‌ که با دبیرستان‌های دخترانه جنوب تهران همکاری دارد، می‌گفت: در حال حاضر نوع جنس و رنگ روپوش به‌ترتیبی است که اگر پدر خانواده ناچار شود به جهات مختلف خانه خود را از محلی به محل دیگر منتقل کند، ناگزیر است روپوش دخترش را هم تغییر دهد.
در بازدیدی که یکی دیگر از خبرنگاران از آموزشگاه‌های شمال شرقی تهران به‌عمل آورد در مرحله اول بزرگ‌ترین مشکل مدارس این محل کمبود جا و مشکل کلاس بود، به‌طوری که در اکثر مدارس دولتی عده زیادی از محصلین در محوطه آموزشگاه‌ها سرگردان بودند و مسئولان مدارس نمی‌دانستند با این محصلین چه کنند. در یکی از همین مدارس دانش‌آموزان ثبت‌نام‌شده بدون جا و کلاس بودند.

کمبود کلاس

مشکل وزارت آموزش و پرورش در بعضی از نقاط تهران فقط کمبود کلاس است. مقامات وزارت آموزش و پرورش برای جبران این نقیصه مجبور شده‌اند تعدادی از کلاس‌ها را نصفه‌روزه کنند. یک مقام مطلع اظهار داشت: در صورتی‌که دویست ساختمان سی‌اتاقه در تهران در اختیار آنان قرار گیرد مسئله کمبود جا در تهران مرتفع می‌شود.

اونیفورم معلمین

وزیر آموزش و پرورش بعد از شرکت در مراسم آغاز سال تحصیلی دبیرستان دارالفنون از چند دبستان و دبیرستان در نواحی مختلف تهران بازدید کرد. خانم دکتر فرخ‌رو پارسای در یکی از مدارس دخترانه ضمن بازدید از کلاس‌ها خطاب به معلمین زن گفت: باید موجباتی فراهم کرد تا کلیه معلمین زن نیز مانند دانش‌آموزان دارای اونیفورم واحد و متحدالشکل باشند.[22]

شاه پیروزی جدید فضایی شوروی را تبریک گفت

«محمدرضا پهلوی» طی تلگرامی که امروز مخابره شد تصریح کرد:
حضرت نیکلای پادگورنی
صدر هیئت‌رئیسه شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی ـ مسکو
به‌مناسبت انجام پرواز موفقیت‌آمیز «زوند پنجم» به دور کره ماه، که پیروزی بزرگی در راه تسخیر فضا به‌شمار می‌رود، شادباش‌های صمیمانه خود را به آن حضرت و به ملت اتحاد جماهیر شوروی ابراز می‌دارم.
محمدرضا پهلوی[23]

کاردار سفارت سوریه در تهران به بغداد پناهنده شد؟!

روزنامه «اطلاعات» نوشت: به قرار اطلاع آقای الدری، کاردار سفارت سوریه در تهران که دو هفته قبل ایران را ترک گفت، به دمشق نرفته و گزارش‌های غیر رسمی حاکی است که او به بغداد رفته و از دولت عراق تقاضای پناهندگی سیاسی کرده است.
الدری افسر ارتش سوریه و هواخواه ژنرال امین حافظ می‌باشد و ظاهرا همکاری با رژیم کنونی سوریه برای او امکان‌پذیر نبوده است.
بنا به گزارش‌های رسیده، ژنرال امین حافظ و تعدادی از هواخواهانش در بغداد به‌سر می‌برند.[24]

ملاقات‌های سیاسی

عصر دیروز سفرای ژاپن، دانمارک و کویت در دربار شاهنشاهی با آقای اردشیر زاهدی، وزیر امور خارجه، ملاقات کردند.[25]

پی‌نوشت‌ها:

[1]. آیت‌الله العظمی حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک، ج 1، ص 679.

[2]. حجت‌الاسلام حاج شیخ احمد کافی به روایت اسناد ساواک، ص 126.

[3]. آیت‌الله سیدمحمود طالقانی به روایت اسناد ساواک، ج 2، ص 338.

[4]. چپ در ایران؛ حزب توده در خارج از کشور به روایت اسناد ساواک، ج 1، ص 263.

[5]. اطلاعات، 1 مهر 1347، ص 24؛ پیغام امروز، 1 مهر 1347، ص 8.

[6]. اطلاعات، 1 مهر 1347، ص 24.

[7]. همان‌جا.

[8]. همان، صص 1 و 4.

[9]. همان، ص 4.

[10]. همان، صص 1 و 4؛ پیغام امروز، 1 مهر 1347، ص 8.

[11]. اطلاعات، 1 مهر 1347، ص 21؛ پیغام امروز، 1 مهر 1347، ص 8.

[12]. اطلاعات، 1 مهر 1347، ص 21.

[13]. همان‌جا.

[14]. همان‌جا؛ پیغام امروز، 1 مهر 1347، ص 8.

[15]. اطلاعات، 1 مهر 1347، ص 21.

[16]. همان‌جا.

[17]. همان‌جا؛ آیندگان، 1 مهر 1347، ص 1.

[18]. اطلاعات، 1 مهر 1347، ص 21.

[19]. همان‌جا.

[20]. همان‌جا؛ پیغام امروز، 1 مهر 1347، ص 8؛ آیندگان، 1 مهر 1347، ص 1.

[21]. چپ در ایران؛ حزب توده در خارج از کشور به روایت اسناد ساواک، ج 1، ص 263.

[22]. اطلاعات، 1 مهر 1347، صص 21 و 22.

[23]. همان، ص 1.

[24]. آیندگان، 1 مهر 1347، ص 12.

[25]. همان‌جا.

https://iichs.ir/vdcfeyd0.w6dvxagiiw.html

چگونه استعمارگر متأخر به قاره سیاه راه یافت؟

نگاه او به همه موضوعات، از زاویه «ولایت فقیه» بود

کدام شیخ فضل‎‌الله حقیقی است؟

جدیدترین شماره فصلنامه تاریخ معاصر ایران به بازار کتاب آمد

آیت‌الله سیدمحمود طالقانی، به مثابه وجدان بیدار یک عصر