بصیرت او موجب شد، تا هرگز در شناخت مسیر صحیح، دچار تردید نشود

پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشکده تاریخ معاصر؛
به عنوان نخستین سؤال، ظاهرا جنابعالی در دوران تحصیل در نجف، با زنده‌یاد آیت‌الله محمدعلی تسخیری آشنا شدید؛ این‌طور نیست؟
بسم الله الرحمن الرحیم. بله؛ آشنایی بنده با مرحوم آیت‌الله تسخیری، به دوره‌ای برمی‌گردد که هر دو در نجف، در دانشکده فقه درس می‌خواندیم. ایشان در سال سوم بود و من در سال اول. از آنجا با هم آشنا شدیم، اما بیشترین انس و الفت ما دو نفر، در هنگام حضورمان در درس شهید آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر بود. البته ما از ابتدای آشنایی، رفت‌وآمد خانوادگی هم داشتیم، ولی بیشترین صمیمیت و الفت ما، در درس آن شهید بزرگوار ایجاد شد. اصولا طلابی که با خودِ شهید صدر ارتباط داشتند، با هم دوستی صمیمانه‌ای پیدا می‌کردند. من هم این افتخار را داشتم که در آن جمع باشم. بعدها که ایشان به همراه عده دیگری از فضلا، به ایران بازگردانده شدند، در قم همکاری، دوستی و ارتباط ما ادامه پیدا کرد؛ چون شاگردان شهید صدر در قم، یک حلقه بحث حول محور درس‌های ایشان برقرار کرده بودند. این ارتباط تا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هم، ادامه داشت و بنده افتخار همکاری با ایشان را در سازمان تبلیغات اسلامی داشتم. ایشان معاون بین‌الملل این سازمان بود. مدرسه عالی شهید مطهری از بنده دعوت کرد که به عنوان مسئول آموزش در آنجا، مشغول کار بشوم. من زودتر از مرحوم تسخیری، به تهران آمدم. آن موقع هنوز سازمان تبلیغات اسلامی راه‌اندازی نشده بود. حدود یک‌سال بعد از تشکیل این سازمان، آیت‌الله جنتی، که مسئول سازمان بود، از ایشان برای تصدی معاونت بین‌الملل سازمان، دعوت کرد. بنده هم در کنار فعالیتم در مدرسه عالی شهید مطهری، در معاونت بین‌الملل سازمان تبلیغات، مسئولیت اعزام مبلّغ و امور حوزه‌های خارج از کشور را به عهده گرفتم.

علی‌اصغر اوحدی

کدام یک از ویژگی‌های علمی و عملی آیت‌الله تسخیری، از نظر شما برجسته‌تر بودند؟
ایشان از همان دوره تحصیل، دارای استعداد و نبوغ عجیبی بود و در همان دانشکده فقه در نجف هم، مورد علاقه و احترام استادانِ آن نهاد قرار داشت. از همان زمان هم، در زمینه ادبیات عرب، شعر و سخنوری، برجستگی خاصی داشت. در حلقه درسی شهید صدر هم، از درخشندگی خاصی برخوردار بود. ایشان وقتی به ایران برگشت، در درس‌های فلسفی شهید مطهری شرکت می‌کرد و استاد شهید هم، به ایشان توجه و علاقه خاصی داشت. مرحوم آقای تسخیری همواره در حوزه‌های نجف و قم، مورد توجه فضلا و نخبگان و مراجع بود.
ایشان در موقعیت معاونت بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی هم، به دلیل حضور موفق و مؤثر در مجامع علمی بین‌المللی، درخشش‌ خاصی پیدا کرد. یادم هست اولین حضور ایشان، در بعثه حج حضرت امام در مکه بود. ایشان در آنجا توانست به بهترین نحو ممکن، بخشی از وظایف نمایندگی امام در حج را در محافل رسمی عربستان سعودی ایفا کند. به نظرم سال اول یا دوم تشکیل بعثه بود. در آن دوره هنوز، سازمان تبلیغات اسلامی تشکیل نشده بود. آیت‌الله تسخیری در آن سفر حج، با حضور مقتدرانه در محافل علمی و اسلامی، توانایی خود را به‌خوبی نشان داد. به نظرم بر اثر شناخت همین توانمندی بود که از ایشان برای معاونت بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی دعوت شد. در آن دوره، نهاد دیگری برای انجام امور تبلیغی در خارج از کشور وجود نداشت؛ لذا سازمان تبلیغات اسلامی هر دو کارِ داخل و خارج را توأمان انجام می‌داد. مدرسه عالی شهید مطهری هم، در زمینه فعالیت‌های فرهنگیِ داخلی و بین‌المللی کار می‌کرد، اما عمده این نوع کارها، به عهده سازمان تبلیغات بود.

ارزیابی شما از فعالیت‌های آیت‌الله تسخیری، در جایگاه معاونت بین‌‎الملل سازمان تبلیغات اسلامی چیست؟
سازمان تبلیغات اسلامی در آن دوره، مرکز فعالیت‌های فرهنگی نظام جمهوری اسلامی، در داخل و خارج کشور بود. اعزام مبلّغ، اداره حوزه‌های علمیه، ارتباط با مؤسسات بین‌المللی فرهنگی و امور دیگر، همه به عهده این سازمان بود. معاونت بین‌الملل سازمان تبلیغات، تمام فعالیت‌های فرهنگی خارج از کشور را به عهده داشت و آیت‌الله تسخیری به شایستگی تمام، از پس این کار برآمد و پیام‌رسان انقلاب، به محافل علمی خارج از کشور بود. در آن دوره فعالیت‌های بسیار خوبی، در قالب انتشار کتب و مجلات به زبان‌های مختلف، ترجمه کتاب‌ها با محتوای اسلامی و ایرانی به زبان‌های گوناگون، در معاونت بین‌الملل سازمان تبلیغات انجام می‌شد. یکی از نشریات برون‌مرزی مهم سازمان تبلیغات، انتشار روزنامه «تهران تایمز» بود که در معاونت بین‌الملل تهیه می‌شد. برگزاری کنگره‌های اندیشگی، به‌ویژه کنفرانس اندیشه اسلامی ــ که همه‌ساله برگزار می‌شد ــ به عهده سازمان تبلیغات اسلامی بود. در این گردهمایی‌ها، نخبگان جهان اسلام دعوت می‌شدند و یک کنفرانسِ اثرگذار فکری و علمی بود. در کل این مقطع، دوران بسیار تأثیرگذار و درخشانی بود. ایشان از سال 1360 تا 1372، معاونت بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی را برعهده داشت. بعد از آن به فرمان مقام معظم رهبری، مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) تشکیل شد و ایشان اولین دبیرکل و در واقع، مؤسس این مجمع بود. این مجمع توانست حضور ایران در جهان را به شکل منسجم‌تر و قوی‌تری رقم بزند و ایشان به عنوان دبیرکل مجمع، بسیار موفق عمل کرد و توانست ارتباط جهان شیعه را با انقلاب اسلامی و ایران مستحکم کند.

سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، چگونه تشکیل شد و آیت‌الله تسخیری در سامان یافتن فعالیت‌های آن، چه نقشی داشتند؟
تشکیل سازمان فرهنگ و ارتباطات هم، باز فکر مقام معظم رهبری بود. در آن زمان چهار نهاد به شکل رسمی، فعالیت‌های فرهنگی خارج از کشور را انجام می‌دادند: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، معاونت بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی و معاونت بین‌الملل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. به فرمان حضرت آقا در اواخر سال 1374 یا اوایل سال 1375، فعالیت‌های این چهار نهاد، در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی متمرکز شدند، تا فعالیت‌های فرهنگی خارج از کشور، نظم و انسجام بیشتری پیدا کند. آیت‌الله تسخیری با حفظ سمت دبیرکلی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، ریاست این سازمان را هم به عهده گرفتند و تا زمانی که توان جسمی داشتند، در این مقام بودند. پس از آن، عضو شورای مرکزی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) بودند، ولی دیگر دبیر آن نبودند.

در طول این مدت طولانیِ فعالیت‌های فرامرزی، ارتباط ایشان با علما و نخبگان جهان اسلام، چگونه بر قرار شد و توسعه یافت؟
ایشان در مسئولیت‌های مختلفی که به عهده داشتند، با شخصیت‌های برجسته جهان اسلام ارتباط برقرار کردند و لذا از این طریق، توانستند پیام تقریب و وحدت بین مذاهب را به شیوه مؤثری گسترش دهند. فرهیختگان جهان اسلام اعم از شیعه و سنی، آیت‌الله تسخیری را به‌خوبی می‌شناختند و به اخلاص ایشان پی برده بودند و به آن بزرگوار، احترام زیادی می‌گذاشتند. همین حس احترام و باور به اخلاص ایشان باعث شده بود که زمینه برای گسترش اندیشه تقریب مذاهب اسلامی فراهم شود؛ لذا ایشان شایسته‌ترین فرد، برای احراز دبیرکلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بود و توانست آن را به یکی از مجامع معتبر بین‌المللی تبدیل کند.

و به عنوان واپسین پرسش، خصال اخلاقی آیت‌الله تسخیری را در فرآیند طولانیِ فعالیت فرهنگی ایشان در جهان اسلام، چگونه دیدید؟
مرحوم آیت‌الله تسخیری، فوق‌العاده متواضع و دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی، چون اخلاص در عمل و فعالیت‌های گسترده بود. ایشان بصیرت فوق‌العاده‌ای هم داشت و جریانات گوناگون را به‌خوبی تشخیص می‌داد و درک می‌کرد. من هرگز ندیدم که ایشان، در تشخیص راه و مسیر صحیح، دچار اشتباه و شک و تردید شود. آقای تسخیری به دلیل ویژگی‌های شخصیتی و علمی برجسته، در تمام مجموعه‌هایی که مسئولیت داشت، از محبوبیت و مقبولیت بالایی برخوردار بود و تمام کسانی که با آن بزرگوار کار می‌کردند، از هر طیف و سلیقه‌ای که بودند، برتری ایشان را در حوزه کاری‌‌شان قبول داشتند و با دل و جان، با ایشان همکاری می‌کردند. اعتقاد به لیاقت یک مدیر در میان همکاران، نقش مهمی در موفقیت او دارد و مرحوم آقای تسخیری، از این موهبت برخوردار بود.
https://iichs.ir/vdcjm8e8.uqeyyzsffu.html

اسناد تاریخ مجسم یک ملت

صاحب فتوای تحریم امتعه خارجی

بازجویی از دکتر حشمت و همراهانش، سه دقیقه هم طول نکشید!

راز محبوبیت میرزا کوچک‌خان و ابراهیم حشمت

پل شکست شاه در برابر جریان خروشان انقلاب

مأموریت «به‌سوی مستعمره بزرگ»

کوه یخ حضور رژیم صهیونیستی در قفقاز

طراح اصلی ایده ملی شدن نفت

پیوند نفتی شاه و صهیونیست‌ها

مراسم ترحیم شهید آیت الله مطهری در حسینیه ارشاد درآیینه تصاویر

بصیرت او موجب شد، تا هرگز در شناخت مسیر صحیح، دچار تردید نشود