4 آبان 1345

روزنامه «اطلاعات» نوشت: متن کامل تفسير راديو لندن را دیروز منتشر ساختیم و وعده کردیم درباره آن امروز با خوانندگان خود گفت‌وگو کنیم. به نظر ما تفسیر راديو لندن جوابی است به مطالب و تفسیر روزنامه «اطلاعات» که در شماره روز ۳۰ مهر منتشر شده است.
ما در آنجا ضمن ثبوت حقانیت تقاضای ایران، درباره مطلب عنوان‌شده از طرف نخست‌وزیر ایران در مجلس شورای ملی، که گفت: «تدابیر لازم اتخاذ خواهد شد» بحث کردیم و نوشتیم: «ایران اجازه نخواهد داد که ذخایر بزرگ مكشوفه دست‌نخورده و در حبس کمپانی‌های خارجی باشد. اگر این کمپانی‌ها نتوانند و یا نخواهند از آن استفاده کنند، ایران و ملت ایران حق خواهند داشت به اتکای حاکمیت خود به نحو مقتضی از آن استفاده نمایند».
ظاهرا این موضوع مهم‌ترین مطلبی است که کمپانی‌های نفتی و کنسرسیوم نفت ایران با آن مواجه شده‌اند؛ به همین جهت در همان اول تفسير راديو لندن گفته شد: «ایران تهدید می‌نماید که اگر این امر صورت نگیرد، به وسیله قوانین جدیدی که وضع خواهد شد قسمتی از اراضی مورد امتیاز را پس خواهد گرفت» و با شتاب‌زدگی بدون آنکه کنسرسیوم نفت را طرف دولت ایران بداند، طرف دیگر را معرفی می‌کند و مدعی می‌شود: «انگلستان این تمایل دولت ایران را که می‌خواهد پیشرفت اقتصادی و اجتماعی خود را تسریع نمايد با علاقه زیاد تلقی می‌کند»، اما باید گفت: در اختلافات نفت صحبت از انگلستان نبود و طرف ما انگلستان نیست، بلکه صحبت ما با تعدادی از کمپانی‌های نفتی انگلیسی، هلندی و آمریکایی می‌باشد.
راديو لندن با وجودی که در جمله فوق اقرار می‌کند: «تمایل ایران» برای «تسریع در پیشرفت اقتصادی و اجتماعی» می‌باشد، مع‌هذا بلافاصله با مهارت هدف دولت ایران را چنین عنوان می‌نماید: «دولت ایران معتقد است که لازم است دستگاه دفاعی خود را بالقوه تقویت کند که اگر از خروج انگلیس از پایگاه عدن تهدیدی متوجه خلیج فارس شود در برابر آن ایستادگی نماید».
در پاسخ باید گفت: احتیاج مبرم ما برای موضوعات فوق دال بر ناحقی ما نیست. آنچه مسلم است هزینه تقویت نیروی دفاعی ایران از درآمد ایران تأمین می‌شود و هر قدر این درآمد کاهش یابد، در افزایش قدرت دفاعی ایران هم مؤثر است و متقابلا هر قدر درآمد ما افزایش یابد مقدورات تکمیل وسايل دفاعی هم بیشتر خواهد شد.
در مقابل این درخواست عادلانه، مفسر راديو لندن از قول کنسرسیوم نفت ادعا می‌کند: «... در عرض ده سال گذشته عوایدی که ایران از نفت به‌دست می‌آورد تقریبا چهار برابر ازدیاد یافته است در صورتی که عواید کویت و عربستان بیش از دو برابر سابق نبوده است...». ظاهرا مطلب فوق به خواننده نشان می‌دهد که «واقعا» ایران حرفی بی‌منطق می‌زند و کنسرسیوم نفت همیشه در فکر ایران و «درآمد» ایران بوده است، اما واقعیت و حقیقت قضیه چیز دیگری است.
مفسر راديو لندن با تردستی مبدأ مقایسه را ده سال قبل انتخاب کرده در صورتی که ده سال قبل ایران دوباره کار تولید خود را تقریبا از صفر آغاز کرده بود. ملی شدن صنعت نفت و تعطیل صادرات و تولید نفت در ایران باعث گردید که ایران با کنسرسیوم فعلی نفت قرارداد جدیدی منعقد سازد و سالی را که مفسر رادیوی لندن به آن اتکا می‌کند سال دوم یا سومی است که تازه کنسرسیوم کار خود را آغاز کرده بود.
کنسرسیوم در آن موقع تعهد کرد که تولید ما را متناسب با دیگران بکند و این کاری بود حداقل و هنوز پس از ده سال ایران به «حداقل تناسب» نرسیده است. اگر مفسر رادیو لندن چند سال زودتر را ملاك مقایسه قرار می‌داد، یعنی سال ملی شدن نفت که سال ۱۹۵۰ بود، مبدأ این مقایسه قرار می‌گرفت، آن وقت حقایق تكان‌دهنده‌ای عریان می‌گردید. سالی که ایران نفت خود را ملی کرد وضع تولید در خاورمیانه به شرح زیر بود: ایران ٢٤٣ میلیون بشکه، کویت ١٢٥ میلیون بشکه، عربستان ۱۹۹ میلیون بشکه و عراق 49 میلیون بشکه.
این وضع و مقام ایران در سال 1950م، یعنی سال ملی شدن نفت بود. اما امروز وضع برعکس شده و ایران مقام سوم را به‌دست آورده درحالی‌که جمعیتی بیش از تمام کشورهای نفت‌خیز خاورمیانه دارد.
 
جذب تولید
مهم‌ترین استدلال مفسر راديو لندن در این است که دنیا باید قدرت جذب تولید اضافی را داشته باشد تا «اضافه تولید» پیدا کند و مدعی است که امروز منابع سوخت جدید در هلند و انگلستان پیدا شده که این کشورها حاضر به خرید بیشتر نفت نیستند.
در این مورد باید گفت: رقم «اضافه تولیدی» را که اوپک پس از مطالعات دقیق و مستند به‌دست آورده يك رقم حتمی است که دنیا قدرت جذب آن را دارد و هر سال هم آن را جذب می‌کند و اوپك بر اساس این واقعیت و رقم حقیقی، میزان اضافه تولید را بین خود تقسیم کرده و به ایران، سهمیه‌ای معادل ٣٠٤ هزار بشکه در روز داده است؛ بنابراین رقم فوق كاذب نیست. آنچه برای کمپانی‌ها ناگوار است عملی است که اوپك انجام داده؛ زیرا تقسیم‌بندی «اضافه تولید» همیشه حربه برنده‌ای در دست کمپانی‌ها بوده و با آن با کشورهای تولیدکننده معامله کردند و مقاصد خود را پیش می‌بردند. اوپك به نمايندگی همه این کشورها حربه را از دست کمپانی‌ها درآورد و تلاش فعلی کمپانی‌ها هم در این است که این حربه را در دست خود نگه دارند، و الا رقم درخواستی ایران رقم بزرگ و غیر قابل عملی نیست. در چنین اختلافاتی ایران جانب اوپك و كشورهای تولیدکننده نفت را خواهد داشت و بر سر آن ایستادگی خواهد کرد.

جراید امروز کشور نوشتند: برنامه سلام میلاد مسعود شاهنشاه آریامهر امروز از ساعت 8:30 صبح در کاخ گلستان آغاز گردید و تا ساعت 12:30 بعد از ظهر ادامه داشت و به ترتیب آقایان علما، خدمت‌گزاران دربار شاهنشاهی و بنیاد پهلوی، هیئت وزیران، نمایندگان مجلس سنا و شورا، نخست‌وزیران، وزیران، استانداران، سفرا و وزرای مختار سابق، رؤسای نمایندگی‌های دول خارجی، قضات، استادان دانشگاه، رؤسای ادارات دولتی، مدیران بنگاه‌های ملی و بازرگانی، مدیران و نمایندگان جراید، امرای ارتش شاهنشاهی، نمایندگان اصناف و انجمن‌های محلی و کارگران و دهقانان شرفیاب شده و میلاد مسعود شاهنشاه آریامهر را تبريك گفتند.

روزنامه «اطلاعات» نوشت: آقای دکتر منوچهر اقبال، مدیرعامل و رئیس هیئت‌مدیره شرکت ملی نفت، پس از چند روز اقامت خود در لندن و گفت‌وگو با نمایندگان کمپانی‌های نفت ديشب وارد تهران گردید و امروز حضور ملوکانه شرفیاب گردید و گزارش مأموریت خود را به عرض رسانید.
در شرفیابی نمایندگان مؤسسات بازرگانی و ملی، آقای دکتر اقبال به عرض تبريك ميلاد شاهنشاه مبادرت ورزید.

جراید امروز کشور نوشتند: به فرمان شاهنشاه آریامهر، آقای منوچهر صانعی به سمت آجودان کشوری شاهنشاه منصوب و مفتخر گردید.

روزنامه «اطلاعات» نوشت: آقای هویدا فردا قبل از ظهر به دعوت نخست‌وزیر رومانی برای انجام یك مسافرت يك‌هفته‌ای از رومانی با هواپیمای شرکت هواپیمایی ملی ایران عازم بخارست خواهد شد.
خانم هویدا نیز که امروز به ایتالیا عزیمت کرد، در رم به آقای نخست‌وزیر خواهد پیوست.
ابتدا قرار بود مسافرت آقای نخست‌وزیر به رومانی ده روز به طول انجامد؛ پس از آن آقای هويدا يك هفته نیز در ایتالیا توقف نماید، ولی بعد نخست‌وزیر به علت «کار زیاد» سفر خود را به رومانی به يك هفته تقلیل داد و برنامه بازدید از ایتالیا را نیز لغو کرد.
در مدت اقامت آقای هویدا در رومانی، جلسات کمیته مشترك وزیران ایران و رومانی با شرکت آقایان دکتر عالیخانی، وزیر اقتصاد، مهندس اصفیا، مدیرعامل سازمان برنامه، و دکتر رکن‌الدین سادات تهرانی، معاون بازرگانی خارجی وزارت اقتصاد، در بخارست تشکیل خواهد شد و نخست‌وزیر نیز در اولین جلسه آن شرکت خواهد جست.
کمیته مشترك وزيران ایران و رومانی در جلسات خود روابط اقتصادی و بازرگانی و فنی میان دو کشور را بررسی کرده و در صورت لزوم تصمیمات تازه‌ای برای بسط این روابط اتخاذ می‌کند.

سرشماری عمومی ایران از صبح روز یکشنبه 8 آبان‌ماه با همکاری 15162 نفر مأمور و مسئول در سراسر کشور آغاز خواهد شد.
مأموران سرشماری در مدت بیست روز به اماکن مسکونی مراجعه نموده و فرم‌های مخصوص سرشماری را با اطلاعاتی که از اعضای خانواده‌ها کسب می‌کنند پر خواهند کرد.
فرم‌هایی که تحت عنوان «پرسش‌نامه خانوار» باید تهیه شود شامل اطلاعات جامعی است که رئوس آنها به این شرح می‌باشد:
نوع بستگی افراد با رئیس خانوار، وضع اقامت، جنس (زن یا مرد)، تاریخ تولد، سن، محل تولد، وضع زناشویی، مذهب، سواد، بالاترین مدرکی که در تحصیلات رسمی دریافت شده، مدرك تحصیلی در چه رشته است، در حال حاضر در مدرسه روزانه يا شبانه تحصیل می‌کند، اشتغال عمده در هفت روز گذشته، نوع کار، نوع تصرف خانوار، صنایع خانوار، مصالح عمده به‌کاررفته در ساختمان، قدمت ساختمان، تعداد اتاق‌های واحد مسکونی، چند خانوار در واحد مسکونی زندگی می‌کنند، آب مصرفی واحد مسکونی از چه منبعی تأمین می‌شود.
 

دیشب تیمسار ارتشبد فکرت آسن، فرمانده ارتش سوم ترکیه، به اتفاق عده‌ای از افسران عالی‌رتبه ترکیه برای بازدید از ارتش یکم و واحدهای فرهنگی نیروهای مسلح شاهنشاهی ایران با هواپیما وارد فرودگاه مهرآباد شدند.
همراهان ارتشبد فکرت آسن عبارت بودند از تیمساران: سپهبد زکی ایلتر، سرتیپ جیهات آکریول، سرتیپ جمال اوزكان و سرهنگ ستاد فخری پاك سوى، سرهنگ ستاد فخری جلی کل، سرهنگ ستاد نجاتی ایش جن، سرهنگ ستاد حسن ساکلام و سرهنگ ستاد مجاهد اوجگان.
افسران عالی‌رتبه ترکیه امروز صبح در مقبره رضاشاه حضور یافتند و تاج گلی نثار کردند و سپس لشکر گارد يك را مورد بازدید قرار دادند و بعد از ظهر در مراسم جشن چهارم آبان در امجدیه شرکت کردند.
تیمسار ارتشبد فکرت آسن و همراهان در مدت توقف در ایران از واحدهای ارتش یکم در تبریز، رضائیه، مراغه و کرمانشاه دیدن می‌کنند و نیز از آثار باستانی اصفهان و شیراز و مراکز آموزشی ارتش بازدید به عمل می‌آورند.[1]
 

روزنامه «اطلاعات» نوشت: اصلاح بذر، تغییر روش زراعت و استفاده از کود شیمیایی سه عامل مؤثر در توسعه کشت می‌باشد که اساس يك طرح وسیع را تشکیل می‌دهند و پیش‌بینی می‌شود که با اجرای این طرح، محصول سالانه کشور در حدود 5/ 2 درصد افزایش یابد.
مهم‌ترین محصولی که در این طرح به اصلاح و توسعه کشت آن توجه شده گندم است و میزان افزایش آن در سال در نتیجه اجرای طرح مورد نظر نزديك به ششصدهزار تُن خواهد بود.
از لحاظ اهمیتی که بالا بردن سطح کشت در تأمین احتياجات غذایی کشور دارد، مسئولان تنظیم برنامه‌های عمرانی مبلغ قابل توجهی جهت اجرای این طرح در طول برنامه سوم در نظر گرفته‌اند.
جمع اعتباری که به تصویب هیئت عامل برنامه رسیده بالغ بر ۷۳۱ میلیون و ١٦٠ هزار ریال می‌باشد که تا پایان سال گذشته متجاوز از 481 میلیون ریال آن در اختیار دستگاه‌های اجرایی قرار گرفت و بقيه به‌تدريج به مصرف خواهد رسید. [2]
 

پي‌نوشت