ماجرای امتیاز
نفت شمال، با شدت گرفتن ایده استفاده از نیروی سوم در سیاست خارجی ایران، خزانه خالی مملکت، و اشتیاق آمریکایی‌ها به کسب این امتیاز در ایران در دوره ریاست‌وزرایی
قوام‌السلطنه (14 خرداد 1300 ـ 1 بهمن 1300)، شروع شد، اما مسائلی که در مذاکرات با شرکت‌های نفتی آمریکایی رخ داد باعث تداوم آن در دوره ریاست‌وزرایی رضاخان (5 آبان 1302 ـ 10 آبان 1304) گردید. آمریکایی‌ها که به کسب این امتیاز بسیار علاقه داشتند، کلید قفل امتیاز نفت شمال را در دست
رضاخان می‌دیدند؛ چراکه به گفته گوتلیب، کنسول آمریکا در ایران، «رضا(خان) با حفظ سِــمت در وزارت جنگ، به ریاست کابینه منصوب شد. با افتادن ریاســت کابینه به دســت رضا، حتما اطمینان دارم که اگر اصلا قرار باشد راه حلی قطعی برای امتیاز نفت شمال ایران حاصل شود تحت ریاست
رضاخان خواهد بود.
ارتش پشت اوست و
عطش سیری‌ناپذیر و فزاینده‌ای برای پر کردن جیب‌هایش دارد. نمی‌توانــم خودم را متقاعد کنم که او عمدا بتواند از منبع بالقوه ســود فوری و درآمد نهایتا تضمین‌شــده‌ای نظیر نفت شــمال ایران بگذرد... با توجه به اینکه ظرف یک ماه آینده، مجلســی شــروع به کار خواهد کرد که از او
حرف‌شنوی دارد و ازآنجایی‌که احتمالا مطمئن است که روس‌ها هرگز به مشارکت انگلیسی‌ها در هیچ پروژه‌ای در شــمال ایران رضایت نخواهند داد، اعتقاد دارم که شانس نسبتا زیادی برای اتخاذ تصمیم به نفع شرکت‌های آمریکایی وجود داشته باشد».1
