لایحه انحصار تجارت خارجی در 6 اسفند 1309 به تصویب مجلس رسید و بر مبنای آن حق وارد کردن کلیه محصولات طبیعی و صنعتی و تعیین موقتی یا دائمی میزان صادرات و واردات به دولت داده شد؛ قانونی که نه تنها بلای زندگی تجار، بلکه کشاورزان و سایر اقشار مردم شد
«انحصار بر محصولات عمده صادراتی کشاورزی چون پنبه، برنج، ابریشم و توتون و چای از نظر بهبود وضعیت مالی کشاورزان نیز تأثیر چندان مطلوبی نداشت؛ زیرا معمولا نرخ‌های اعلام‌شده دولت برای خرید این گونه محصولات با قیمت‌های واقعی تفاوت زیادی داشت و بسیار پایین‌تر از آن نرخی بود که حتی هزینه تولید آنها را برآورده نماید. همچنان که انحصار پنبه نیز به افزایش قیمت آن از هر بقچه 30 ریال به 100 ریال شد. انحصار فرش نیز موجب ضرر بازار فرش و پشم خام شد و حتی رمه‌داری را نیز با خطر مواجه ساخت. قیمتی که دولت برای پشم و پوست تعیین کرده بود مطابقتی با بازار عرضه و تقاضا نداشت و نتیجه آن کاهش تولید این محصولات بود در حالی که این محصولات در بازارهای خارجی و کشورهای همجوار خواهان زیادی داشت؛ در نتیجه اتخاذ این سیاست بسیاری از صاحبان گله‌ها، آنها را به خارج از مرزها و کشورهای همجوار فرستادند و علاوه بر کمیابی در بازار پشم و پوست، خوراک مردم از قبیل گوشت و روغن و شیر نیز دچار کمیابی شد.»1
پی نوشت:
1. روزنامه ایران، ش 384، 5 مهر 1320. https://iichs.ir/vdcc4iqs.2bqmp8laa2.html
