تشرع را بر اخلاق مقدم داشتم، تا در بدو این نوشتار، هم آدرسی از شخصیت موردِ تکریم خود داده باشم و هم از آن مهم‌تر، پایم را به چاهِ ویلِ اخلاق و انسانیتِ منهایِ شریعت نیندازم! چه در آن صورت گرفتار هرج و مرجِ «اخلاق چیست؟» یا «انسانیت چیست؟» و هزارقرائتیِ بی‌انتهای آن خواهم شد! اخلاقی که از شریعت آمده باشد،‌ آدرسی سَرراست دارد. بگذریم. سخن از مرحوم مبرور زنده‌یاد حاج حسین مهدیان در میان است که چند روز پیش راهی ابدیت گشت. به شخصیت و کارنامه او، از جنبه‌های گوناگون‌ می‌توان نگریست. این موجز هم درصدد است که به‌اختصار چنین کند

تشرع را بر اخلاق مقدم داشتم، تا در بدو این نوشتار، هم آدرسی از شخصیت موردِ تکریم خود داده باشم و هم از آن مهم‌تر، پایم را به چاهِ ویلِ اخلاق و انسانیتِ منهایِ شریعت نیندازم! چه در آن صورت گرفتار هرج و مرجِ «اخلاق چیست؟» یا «انسانیت چیست؟» و هزارقرائتیِ بی‌انتهای آن خواهم شد! اخلاقی که از شریعت آمده باشد،‌ آدرسی سَرراست دارد. بگذریم. سخن از مرحوم مبرور زنده‌یاد حاج حسین مهدیان در میان است که چند روز پیش راهی ابدیت گشت. به شخصیت و کارنامه او، از جنبه‌های گوناگون‌ می‌توان نگریست. این موجز هم درصدد است که به‌اختصار چنین کند.
↖یک: بیش و پیش از هر چیز، در محضر مهدیان می‌شد آرامش و طمأنینه ناشی از ایمان را با تمام وجود حِس کرد. نیکدلی و مهری که بر صورت و سیرت او مستولی گشته بود و لحظه‌ای از ادای وظیفه دینی و اخلاقی دورش نمی‌ساخت، هر مصاحبی را در خود می‌گرفت! متمایل به هر خیری بود، چه مبارزه و زندان در دوره ضرورتش باشد و چه تأسیس مدرسه و دانشگاه و دارالقرآن و صندوق قرض‌الحسنه و چه ایجاد اُلفت و اصلاحِ ذات‌البین. اساسا از سربند یکی از همین آشتی‌جویی‌هایش بود که ترورش به دست «فرقان» رقم خورد! بگومگویی اتفاق افتاده بود بین شهید آیت‌الله صدوقی و مهندس بازرگان، که به جراید نیز کشیده شد. مهدیان به‌رغم گرایش به آیت‌الله، تشتّت در جامعه پساانقلاب را برنمی‌تافت و در منزل خود، مجلسی آشتی برگزار کرد. این رویداد در روزنامه «کیهان»، با عکس و تفصیل انعکاس یافت و جماعتی کوتَه‌نظر، با این توجیه که مهدیان ضلعِ «زَر» از سه‌گانه زَر و و زور و تزویر است، در صبح‌گاه ۴ شهریور 1358، خودروی حامل وی و شهیدان حاج مهدی و حسام عراقی را به گلوله بستند، که او به گونه‌ای معجزه‌آسا از ترور نجات یافت،‌ اما آن دو دیگر به شهادت دنیا را ترک گفتند! او در عمری طولانی، گوهر خلوص و خدمت را در ضمیر خود فروزان نگاه داشت.
↖دو: آشنایی راقم با شادروان مهدیان، با شرکت در جلسات صبح جمعه در منزل رئیس‌الخطبای عصرِ حاضر، یعنی زنده‌یاد حاج شیخ محمدتقی فلسفی، دست داد، که با وی فامیلیِ نزدیک هم داشت. مهدیان در اواخر عمر فلسفی از او اجازه خواست تا آثارش را در دفتر نشر فرهنگ اسلامی بازنشر کند. حتی به یاد دارم که مرحوم فلسفی تأکید داشت که انتشار آثارش‌ از دوره سه‌جلدی «اخلاق» بیاغازد. پس از چندی «شیخ» روی از جهان برگرفت و نگارنده از مهدیان، برای یادنامه آن مرحوم مقاله خواست. وی بخشی از خاطرات خویش را قلمی و ارسال کرد، که در ویژنامه پُروپیمانِ روزنامه «رسالت» برای نخستین سالگرد درگذشت مرحوم فلسفی درج شد. طی دیدارهای بعدی، شست حقیر خبردار شد که مهدیان گنجینه‌ای از یادمان‌های ناگفته رجال دینی و انقلابی معاصر است. از امام خمینی و مراجع حاضر و آیات: مطهری، بهشتی‌، طالقانی، صدر (سیدموسی)، صدوقی، مفتح، خامنه‌ای، هاشمی رفسنجانی، مهدوی کنی، خزعلی، مروارید و... گرفته، تا مهندس بازرگان، دکتر سحابی، دکتر سنجابی، دکتر شریعتی، محمدرضا حکیمی، جلال‌الدین فارسی، حاج صادق امانی، حاج مهدی عراقی، حبیب‌الله عسگراولادی و...الخ. این شد که از آن تاریخ تا چندی پیش که بیماری‌اش رو به وخامت نهاد، هیچ کتاب، مجله، روزنامه و سایتی از زیر این قلم رَد نشد که خاطراتی از مهدیان را در خویش نداشته باشد؛ مجموعه‌ای که در صورت گردآوری، به کتاب یا کتاب‌هایی جذاب مبدل خواهد گشت.
 

زنده‌یاد حسین مهدیان در یک گفت‌وشنود مطبوعاتی (دهه 1360)