کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

7 اردیبهشت 1347

7 ارديبهشت 1404 ساعت 23:15

گزارش ساواک از وضعیت شرکت بیمه و بانک ایران/ «برکناری غیرقانونی شه‌ملکی»/ «اتهامات و توطئه علیه شه‌ملکی»/ غلامرضا نیک‌پی عضو هیئت امنای دانشگاه اصفهان شد!/ تلگرام شاه به رئیس‌جمهور الجزایر!/ بازگشت وزیر خارجه/ «با خروج نیروهای انگلیس از خلیج فارس، انگلستان از عصر ملکه ویکتوریا خارج می‌شود»/ عالیخانی: ظرف پنج سال یک‌میلیون کارگر به کار گمارده می‌شوند!/ چکسلواکی بیست‌میلیون تُن نفت از ایران می‌خرد/ وزیر آب و برق به اتریش می‌رود/ بازگشت رئیس ستاد نیروی هوایی انگلیس/ تلاش برای تشکیل انجمن مطبوعات/ سه نفر عراقی با هفت قبضه اسلحه دستگیر شدند/ افتتاح سمینار مدیران کل اوقاف



گزارش ساواک از وضعیت شرکت بیمه و بانک ایران

ساواک در تاریخ 7 اردیبهشت 1347 طی گزارشی از وضعیت شرکت بیمه و بانک ایران تصریح کرده است: دکتر مهدی شه‌ملکی[1]، مدیرعامل بانک بیمه ایران، پس از اختلاف با دکتر مهر (رئیس شرکت بیمه ایران) بدون دلیل موجه و برخلاف قانون برکنار شد.
خلاصه این گزارش مبسوط به شرح زیر است:
 

«برکناری غیرقانونی شه‌ملکی»

دکتر مهدی شه‌ملکی، مدیرعامل بانک بیمه ایران، پس از اختلاف با دکتر مهر (رئیس شرکت بیمه ایران) بدون دلیل موجه و برخلاف قانون برکنار شد.
پس از برکناری، برخی کارمندان ناراضی با قفل کردن دفتر مدیرعامل و قطع خطوط تلفن، این اقدام را جشن گرفتند.
شه‌ملکی پس از پانزده روز استعفا داد و به وزارت بهداری بازگشت.
 

سابقه مدیریت شه‌ملکی در بانک بیمه

پیش از حضور شه‌ملکی، بانک بیمه پول‌های دولتی را بدون رعایت مقررات به نزدیکان و سفارشی‌ها پرداخت می‌کرد.
حدود ۲۵۰ میلیون ریال (بیش از نصف سرمایه بانک) به‌صورت مطالبات معوق و غیرقابل وصول باقی مانده بود.
شه‌ملکی با حمایت دکتر آموزگار (وزیر دارایی) به‌عنوان مدیر بانک منصوب شد و اقدامات اصلاحی را آغاز کرد:
ـ جداسازی بانک و شرکت بیمه
ـ پیگیری پرونده‌های معوق (مانند پرونده قراگوزلو)
ـ وصول ۱۱۰ میلیون ریال از بدهکاران در هفت ماه
ـ مقابله با باندبازی و اعمال نفوذ مقامات ذی‌نفوذ (مانند عضدی، قراگوزلو، مناف‌زاده).
 

«اتهامات و توطئه علیه شه‌ملکی»

دکتر مهر و برخی مدیران شرکت بیمه به‌دلیل مخالفت با روش‌های شفاف شه‌ملکی، علیه او متحد شدند.
اتهامات واهی به شه‌ملکی وارد شد، از جمله:
ـ خرید غیرقانونی خودرو (که با تأیید وزیر دارایی انجام شده بود)
ـ سفر به اروپا با پول بانک (درحالی‌که این سفر با مجوز هیئت مدیره و برای درمان همسرش بود)
ـ تخلف در بودجه محرمانه (تنها هشت‌هزار تومان از هفتادهزار تومان بودجه خرج شده بود).
پس از بررسی، اتهامات بی‌اساس تشخیص داده شد، اما دکتر مهر با فشار به نخست‌وزیر (هویدا)، شه‌ملکی را برکنار کرد.
 

نقش مقامات در «برکناری غیرقانونی»

دکتر آموزگار ابتدا از شه‌ملکی حمایت کرد، اما تحت فشار نخست‌وزیر سکوت کرد.
دکتر کاتوزیان (که تنها شش ماه زیر نظر شه‌ملکی کار کرده بود) جایگزین او شد و اصلاحات شه‌ملکی لغو شد.
ساواک و دستگاه‌های امنیتی علی‌رغم اطلاع از آشوب‌ها، اقدامی نکردند.
در «نظریه منبع سند» تصریح شده است: شه‌ملکی مأموری پاک و زحمتکش بوده که در تمام ادوار خدمت دارای سوابق عالی و به ریاست بانکی که در نهایت فساد بوده منصوب و از ساعت 7 الی 9 شب اغلب یکسره کار کرده یازده‌میلیون تومان پول فناشده دولت را وصول و از حیف و میل و خاصه‌خرجی جلوگیری و یک بانک مرده را مجددا به فعالیت واداشته و پنج شعبه افتتاح و اساسنامه بانک را به تصویب شورای عالی می‌رساند و حیثیت ازدست‌رفته بانک را برمی‌گرداند.
ولی چون تحت تأثیر سفارشات و توقعات بیجا و خلاف قانون قرار نمی‌گیرد و حتی در این راه حاضر به تعقیب و زیر بار خلاف قانون دکتر مهر نمی‌رود به عوض پاداش و تشویق با هوچیگری و دسیسه از کار برکنار و بی‌کار و سرگردان می‌شود و حتی اجازه دفاع را نیز به وی نمی‌دهند و به جای او کسی که فقط شش ماه در امور بانکی زیردست شه‌ملکی کار کرده به کار منصوب و تمام حک و اصلاح شه‌ملکی به صورت اول برمی‌گردد تا بسیاری از غارتگران مجددا آسوده شوند و هیچ دستگاهی در این راه به وی کمکی نمی‌کنند حتی وزیر دارایی هم در برابر توقع آقای نخست‌وزیر، این عضو زحمتکش خود را فدا می‌کند و در برابر این ظلم سکوت می‌نماید.
در «توضیح رهبر عملیات» نیز آمده است: منبع با دکتر مهدی شه‌ملکی قرابت سببی دارد.[2]
 

غلامرضا نیک‌پی عضو هیئت امنای دانشگاه اصفهان شد!

محمدرضا پهلوی طی فرمانی غلامرضا نیک‌پی را به عضویت هیئت امنای دانشگاه اصفهان منصوب کرد.
در این فرمان آمده است: به تأییدات خداوند متعال ما محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران، نظر به استدعای جناب دکتر مجید رهنما، وزیر علوم و آموزش عالی که به وسیله جناب امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر معروض افتاده است، به موجب این فرمان جناب دکتر غلامرضا نیک‌پی را به عضویت هیئت امنای دانشگاه اصفهان منصوب فرمودیم.[3]
 

تلگرام شاه به رئیس‌جمهور الجزایر!

جراید امروز کشور نوشتند: شاهنشاه آریامهر طی تلگرامی که به عنوان رئیس‌جمهوری الجزایر مخابره فرمودند، رفع خطر از وجود ایشان را تبریک گفتند.
متن تلگرام شاهنشاه بدین شرح است:
حضرت هواری بومدین، رئیس شورای انقلاب و رئیس هیئت وزیران الجزایر. از خبر سوءقصدی که نسبت به آن حضرت صورت گرفت، عمیقا متأثر شدم. بدین وسیله، رفع خطر از آن حضرت را تحت توجهات الهی از صمیم قلب تبریک می‌گویم.
فرصت را مغتنم شمرده، بهترین آرزوهای خود را برای سلامت و سعادت و توفیق آن حضرت در انجام وظیفه‌ای که در راه خدمت به ملت خود به عهده دارند، ابراز می‌دارم.[4]
 

بازگشت وزیر خارجه

مهندس اردشیر زاهدی، وزیر امور خارجه، شب گذشته از لندن وارد تهران شد. آقای اردشیر زاهدی در فرودگاه به خبرنگاران گفت: تشکیل کنفرانس سنتو فرصت داد که با همکاران خود در کشورهای عضو درباره مسائل مورد علاقه گفت‌وگو کنیم.
وزیر خارجه گفت: کنفرانس سنتو بسیار مفید و موفقیت‌آمیز بود.[5]
 

«با خروج نیروهای انگلیس از خلیج فارس، انگلستان از عصر ملکه ویکتوریا خارج می‌شود»

رابرتس، وزیر مشاور انگلستان در وزارت خارجه این کشور که ریاست هیئت نمایندگی انگلیس را در کنفرانس حقوق بشر تهران به عهده دارد، روز پنجشنبه گفت: حفظ صلح خلیج فارس اکنون به عهده ایران، عربستان سعودی و کویت می‌باشد.
وی گفت: به نظر من دیگر حضور انگلستان در این منطقه لازم نیست و انگلستان با خروج از خلیج فارس، در حقیقت از عصر ملکه ویکتوریا خارج می‌شود.
رابرتس گفت: فرصتی که اکنون تا سال ۱۹۷۱ (سال خروج انگلیس از خلیج فارس) وجود دارد، به ایران و شیخ‌نشین‌های این منطقه امکان می‌دهد که موقعیت خود را تحکیم کنند و ما امیدواریم ایران تجربه و قدرت خود را برای پیشرفت صلح‌آمیز این منطقه حیاتی به کار اندازد.
رابرتس پیش‌بینی کرد که جریان نفت از خلیج فارس به انگلستان تحت شرایط تجاری معمولی ادامه خواهد یافت.
وی یادآوری کرد که در جریان جنگ اعراب و اسرائیل، انگلیس تنها کشور غربی بود که در این منطقه سرباز داشت و مع‌الوصف تنها کشور غربی بود که جریان نفت عربی به آن قطع شد.
رابرتس در مورد کنفرانس اخیر سنتو گفت: نتایج این کنفرانس بسیار رضایت‌بخش بوده است و او در تهران با آقایان هویدا و زاهدی گفت‌‌وگو خواهد کرد. رابرتس، آقای زاهدی (وزیر خارجه) را مورد ستایش قرار داد و او را یک شخصیت درخشان و واقع‌بین خواند و گفت: او برای موفقیت کنفرانس سنتو تلاش زیادی کرد.
رابرتس گفت: تهدید نظامی که موجب تشکیل سنتو شد، اکنون وجود ندارد. بااین‌حال، سنتو اکنون می‌تواند برای همکاری اقتصادی و فرهنگی بین اعضا مورد استفاده قرار گیرد. اکنون سنتو را باید به عنوان وسیله‌ای برای پیشرفت صلح مورد بررسی قرار داد.
رابرتس افزود: ممکن است با مقامات ایرانی درباره آینده خلیج فارس گفت‌وگو کند. هنوز هیچ‌گونه قراری برای ملاقات او با اردشیر زاهدی، وزیر خارجه، گذارده نشده است.[6]
 

عالیخانی: ظرف پنج سال یک‌میلیون کارگر به کار گمارده می‌شوند!

«برای اجرای برنامه پنج‌ساله چهارم آبادانی، به نودهزار متخصص در سطوح بالا و یک‌میلیون نفر کارگر احتیاج است. واردات ایران در پایان برنامه چهارم به بیش از 2/2 میلیارد دلار و صادرات به متجاوز از پانصدمیلیون دلار خواهد رسید».
این قسمتی از اظهارات آقای دکتر عالیخانی، وزیر اقتصاد، در جلسه مصاحبه مطبوعاتی با نمایندگان مطبوعات و روزنامه‌نویسان یوگسلاوی، که در معیت تیتو به ایران آمده‌اند، بود.
آقای دکتر عالیخانی در این جلسه، که بعدازظهر روز پنجشنبه در وزارت اقتصاد ترتیب یافته بود، به‌تفصیل برنامه چهارم را تشریح کرد و متذکر گردید: طی پنج سال آینده، رشد اقتصادی 1/ 9 درصد خواهد بود و رشد کشاورزی به ۵ تا ۶ درصد و رشد صنعت به ۱۳ تا ۱۴ درصد خواهد رسید.
۶۰ درصد از اعتبارات مورد نیاز برنامه به وسیله دولت و ۴۰ درصد بقیه را مردم ایران تأمین خواهند کرد.
برای اجرای برنامه چهارم، به دومیلیارد دلار وام خارجی نیاز است که کارشناسان بین‌المللی پس از بررسی‌های لازم اعلام داشته‌اند: ایران قدرت جذب و امکانات اخذ وام بیشتری دارد.
 

چکسلواکی بیست‌میلیون تُن نفت از ایران می‌خرد

مذاکرات رسمی ایران و چکسلواکی در زمینه خرید نفت از ایران و پرداخت یک اعتبار صدمیلیون دلاری به ایران، از صبح فردا زیر نظر آقایان دکتر تهرانی (معاون وزارت اقتصاد) و میشفسکی (معاون وزارت بازرگانی خارجی چکسلواکی) آغاز می‌شود.
صبح امروز، هیئت اقتصادی چکسلواکی به ریاست معاون وزارت بازرگانی خارجی آن کشور با آقای دکتر اقبال (رئیس هیئت‌مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران) ملاقات نمودند. در این ملاقات، مذاکراتی پیرامون معاملات نفتی بین دو کشور انجام گرفت و قرار شد متخصصین طرفین در جلساتی که تشکیل خواهند داد، موضوع قرارداد خرید پانزده تا بیست‌میلیون تُن نفت ایران را توسط چکسلواکی مورد مطالعه قرار دهند.[7]
 

وزیر آب و برق به اتریش می‌رود

هیئتی به ریاست آقای مهندس روحانی، وزیر آب و برق، پس‌فردا به اتریش خواهد رفت.
همراه آقای مهندس روحانی، که به دعوت دولت اتریش برای بازدید از تأسیسات آب و برق آن کشور خواهد رفت، آقایان مهندس صوفی (مدیر عامل آب و برق آذربایجان) و مهندس شهرستانی (مدیر کل برق منطقه‌ای خراسان) حضور خواهند داشت.[8]
 

بازگشت رئیس ستاد نیروی هوایی انگلیس

جراید امروز کشور نوشتند: تیمسار ارتشبد سرجان گراندی، رئیس ستاد نیروی هوایی سلطنتی انگلیس و بانو، ساعت 10 صبح امروز به اتفاق همراهان، ایران را به سوی کشور خود ترک کردند.
ارتشبد سرجان گراندی و همراهان به دعوت تیمسار سپهبد خاتمی، فرمانده نیروی هوایی شاهنشاهی، به ایران آمدند و طی مدت ده روز از تأسیسات نیروی هوایی شاهنشاهی و آثار تاریخی ایران بازدید نمودند.[9]
 

تلاش برای تشکیل انجمن مطبوعات

در یک جلسه میهمانی که دیشب به مناسبت هجدهمین سال روزنامه «مرد مبارز» در منزل آقای اسعد رزم‌آرا تشکیل گردید، مدیران روزنامه‌ها و مجلات پایتخت که حضور داشتند، پس از بحث طولانی در مورد لزوم تشکیل انجمن مطبوعات، سناتور شکرالله صفوی (مدیر روزنامه «کوشش») را به سمت ریاست و آقای اسماعیل پوروالی (مدیر روزنامه «بامشاد») را به سمت دبیری انجمن انتخاب نمودند تا موجبات تشکیل انجمن را فراهم آورند.[10]
 

سه نفر عراقی با هفت قبضه اسلحه دستگیر شدند

بر اثر زد و خورد مسلحانه‌ای که بین چند نفر از مأمورین گردان ژاندارمری سوسنگرد و سه نفر عراقی در منطقه «هورالعظیم» روی داد، عراقی‌های مسلح دستگیر شدند و هفت قبضه اسلحه آنان توسط مأمورین ژاندارمری ضبط گردید.
فعلا از هویت دستگیرشدگان اطلاعی در دست نیست و مأمورین سرگرم رسیدگی به پرونده آنان می‌باشند.[11]
 

افتتاح سمینار مدیران کل اوقاف

ساعت 8 بامداد امروز، سمینار مدیران کل و رؤسای سازمان اوقاف توسط آقای مهندس همایون‌فر، استاندار اصفهان، و با حضور آقای عصار، معاون نخست‌وزیر و رئیس سازمان اوقاف، افتتاح گردید.[12]
 

انتصاب

آقای دکتر حسین آذربایجانی به سمت مشاور و سرپرست تبلیغات سازمان تربیت بدنی منصوب شد.[13]
 
صفحه اول روزنامه اطلاعات، 7 اردیبهشت 1347
 
پی‌نوشت‌ها:
 
[1]. مهدی شه‌ملکی فرزند حسین در سال 1301ش در یزد به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و سیکل اول دبیرستان را در شهرستان یزد سپری کرد و سپس به تهران آمد و در دبیرستان نظام در کلاس مخصوص عبدالرضا پهلوی ادامه تحصیل داد.
در سال 1323 لیسانس زبان خارجی و در سال 1330 لیسانس حقوق سیاسی و در سال 1348 فوق لیسانس اداری از دانشگاه ملی گرفت.
شه‌ملکی از سال 1321 با ورود به راه آهن دولتی ایران به کار مشغول شد و در مشاغل ذیل، فعالیت کرد: کارمند دفتری و بازرس ـ معاون دفتر پلیس راه آهن ـ رئیس کارگزینی پلیس راه آهن.
وی که پس از مدتی به وزارت راه منتقل شده بود، ضمن انجام فعالیت در مشاغل مختلف در آن وزارتخانه، در سال 1339 به وزارت گمرکات و انحصارات منتقل و مدیرکل کارگزینی شد.
او که با هوشنگ نهاوندی رابطه داشت و در سال 1348 از مؤسسه علوم اداری در رشته مالی، فارغ التحصیل شده بود، در همان سال مدیرکل تمرکز حساب‌ها و امور حسابداری‌ها (وزارت دارایی) و در سال 1352 رئیس کل دیوان محاسبات آن وزارتخانه شد.
مهدی شه‌ملکی که در لژهای مختلف فراماسونری، از جمله: لژ مولوی (همراه با امیرعباس هویدا)، لژ کسری، لژ مزدا، لژ اهواز، لژ دانش، باشگاه لاینز و... و در حزب ایران نوین عضویت داشت و مدیرعاملی بانک سپه و مدیرعاملی وزارت دارایی را نیز تجربه کرده بود، در سال 1357 مشاور وزیر اقتصاد و دارایی شد.
ساواک در یک ارزیابی در سال 1357، وی را چنین معرفی می‌کند: «هنگام خدمت در بانک بیمه ایران و وزارت دارایی، شایعاتی مبنی بر سوءاستفاده‌های وی وجود داشته است. یک‌دنده، خودرأی، عصبانی، به فکر و در پی تأمین منافع شخصی و اهل دسته‌بندی است».
مهدی شه‌ملکی در سال 1360 از وزارت امور اقتصاد و دارایی پاکسازی شد و در سال 1363 تقاضای خروج از کشور نمود.
[2]. جمشید آموزگار به روایت اسناد ساواک، ص 233؛ امیرعباس هویدا به روایت اسناد ساواک، ج 1، ص 392؛ دکتر فرهنگ مهر به روایت اسناد ساواک، ص 160.
[3]. غلام‌رضا نیک‌پی به روایت اسناد ساواک، ص 54.
[4]. اطلاعات، 7 اردیبهشت 1347، ص 20.
[5]. همان‌جا.
[6]. همان‌جا.
[7]. همان‌جا.
[8]. همان‌جا.
[9]. همان، ص 17.
[10]. همان‌جا.
[11]. همان‌جا.
[12]. همان‌جا.
[13]. همان‌جا.
 


کد مطلب: 25901

آدرس مطلب :
https://www.iichs.ir/fa/news/25901/7-اردیبهشت-1347

تاریخ معاصر
  https://www.iichs.ir