به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشکده تاریخ معاصر؛ در آستانه یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم، مراکز و مؤسسات تاریخی ـ اسنادی کشور ازجمله مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پژوهشکده تاریخ معاصر، بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی و... با همراهی حوزه علمیه قم درصدد برپایی همایشی بین‌المللی برای تبیین جنبه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این نهاد تأثیرگذار در تاریخ ایران و جهان برآمده‌اند.
 
بدین منظور از عموم پژوهشگران حوزه و دانشگاه دعوت می‌شود با ارائه مقالات علمی خود در محورهای زیر به تبیین این مهم کمک کنند:
 
1. دوران زعامت آیت‌الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری
ـ مواضع آیت‌الله حائری نسبت به انقلاب مشروطه
ـ قرابت‌های سیاسی آیت‌الله حائری و آیت‌الله سیدکاظم طباطبائی یزدی در امور سیاسی
ـ روابط آیت‌الله سیدحسن مدرس با آیت‌الله حائری
ـ موضع آیت‌الله حائری نسبت به کودتای رضاخان و غوغای جمهوری‌خواهی او
ـ تعامل آیت‌الله حائری با علمای تبعیدی عراق به ایران (آیات: اصفهانی، نائینی، خالصی و...)
ـ مواضع آیت‌الله حائری و حوزه قم در خصوص تخریب بقیع
ـ موضع آیت‌الله حائری نسبت به قیام و مطالبات علمای مهاجر اصفهان به رهبری حاج آقانورالله نجفی
ـ موضع آیت‌الله حائری در واقعه ضرب و جرح شیخ محمدتقی بافقی توسط رضاخان
ـ موضع آیت‌الله حائری نسبت به ایجاد محدودیت‌های رژیم رضاخان برای روحانیون و حوزه‌های علمیه (برگزاری آزمون، طرح تغییر لباس روحانیون، و...)
ـ موضع آیت‌الله حائری نسبت به تبعید علمای آذربایجان
ـ موضع آیت‌الله حائری راجع به ایجاد محدودیت و ممنوعیت‌های مربوط به عزاداری‌های مذهبی
ـ موضع و اقدامات آیت‌الله حائری راجع به مهاجرت یهودیان به فلسطین
ـ موضع آیت‌الله حائری راجع به واقعه کشف حجاب و قیام گوهرشاد
ـ مناسبات آیت‌الله حائری با آیات: سیدعبدالحسین شرف‌الدین، شیخ محمدحسین کاشف‌الغطاء، و شیخ عبدالکریم زنجانی
ـ نظرات امام خمینی راجع به مواضع سیاسی آیت‌الله حائری نسبت به سیاست‌ها و اقدامات ضدمذهبی رضاخان
ـ اقدامات عمرانی و رفاهی آیت‌الله حائری
ـ سیاست‌های رژیم رضاخان در تقابل با حوزه علمیه قم
ـ مقایسه اقدامات و رفتار رضاخان و آتاترک در مواجهه با دین و حوزه‌های علمیه
 
2. حوزه علمیه قم در دوره مراجع ثلاث
ـ مدیریت حوزه علمیه قم در دوران مراجع ثلاث پس از رحلت آیت‌الله حائری و از آن زمان تا ریاست آیت‌الله بروجردی
ـ قم و حوزه در دوران اشغال متفقین
ـ بازتاب نماز باران آیت‌الله خوانساری
ـ تطور حوزه علمیه قم پس از رضاخان تا استقرار آیت‌الله بروجردی در قم
ـ موضع حوزه علمیه قم نسبت به گفتمان‌های به اصطلاح نواندیشی دینی و ضددینی (شریعت سنگلجی، خرقانی، حکمی‌زاده، کسروی)
ـ فتاوا و رسائل حجابیه علما و فضلا در وجوب حجاب و نقد کشف حجاب در دوره رضاخان و پس از او
ـ معرفی و بررسی مطبوعات (روزنامه و مجله) دینی قم: مسلمین، الاسلام، نشریه انجمن دیانتی، ندای حق، تاریخ اسلام، جهان اسلام، استوار، مجموعه حکمت، مکتب اسلام، مکتب تشیع، مکتب جعفری، مجله نجات نسل جوان، نشریه در راه حق، مجله کتابخانه مسجد اعظم
ـ نقش روحانیون پرورش‌یافته حوزه علمیه قم در مذهبی کردن محیط و متون دانشگاه
ـ نقش دانشگاهیان پرورش‌یافته در حوزه‌های علمیه قم و دیگر شهرها و در مذهبی کردن محیط فکری و فرهنگی دانشگاه
ـ بررسی فعالیت‌های فرهنگی ناشران روحانی (دارالفکر، دارالعلم صدر، اسلامیه آخوندی، مصطفوی و...)
ـ بررسی فعالیت‌های مدیران و آموزگاران روحانی مدارس جدید قم و سهم آنان در تربیت نسل جوان دانش‌آموخته مذهبی (شهید بهشتی، عبدالمجید رشیدپور، نیری، دعوتی، محمدباقر تولیت)
ـ انجمن‌های اسلامی قم با مدیریت و نظارت علما و فضلای آن شهر

3. حوزه علمیه قم در دوران زعامت آیت‌الله العظمی بروجردی
ـ مقدمات تعیین مرجعیت آیت‌الله العظمی بروجردی و نقش امام خمینی در این موضوع
ـ اوضاع سیاسی حوزه علمیه نجف اشرف در زمان اقامت آیت‌الله بروجردی در آن شهر
ـ تأثیر جریان مشروطیت عثمانی بر حوزه نجف
ـ تأثیر ناکامی مشروطیت در اندیشه و عملکرد سیاسی مراجع و علمای شیعه ایرانی و آیت‌الله بروجردی
ـ مواضع مراجع شیعه ایرانی نسبت به کودتای رضاخان و صعود او به قدرت و نقش آیت‌الله بروجردی در آن مقطع
ـ موضع آیت‌الله بروجردی نسبت به مطالبات علمای مهاجر اصفهان به قم
ـ رویکرد آیت‌الله بروجردی نسبت به نهضت ملی و دولت دکتر مصدق
ـ موضع آیت‌الله بروجردی نسبت به تشکیل مجلس مؤسسان دوم
ـ مناسبات سیاسی آیت‌الله بروجردی و آیت‌الله کاشانی راجع به نهضت ملی شدن صنعت نفت
ـ روابط سیاسی آیت‌الله بروجردی و شاه و دربار
ـ بررسی مجموعه اقدامات آیت‌الله بروجردی برای جلوگیری از نفوذ بهائیان در ارکان مهم کشوری و لشکری
ـ تأثیر فکری و سیاسی فدائیان اسلام بر طلاب و روحانیون جوان حوزه علمیه قم
ـ واکنش مراجع و علما نسبت به محاکمه و اعدام فدائیان اسلام
ـ واکنش آیت‌الله بروجردی نسبت به دستگیری و بازداشت آیت‌الله کاشانی
ـ موضع آیت‌الله بروجردی نسبت به عملکرد فدائیان اسلام
ـ موضع آیت‌الله بروجردی نسبت به لایحه اصلاحات ارضی دولت اقبال
ـ برسی روابط و مناسبات آیت‌الله بروجردی و امام خمینی
ـ موضع آیت‌الله بروجردی راجع به تأسیس دولت اسرائیل و اقدامات تجاوزکارانه آن علیه فلسطینی‌ها و کشورهای عربی
ـ بررسی اعزام مبلغ به اروپا ( آقایان محققی و حائری)
ـ روابط آیت‌الله بروجردی با دو عالم برجسته شیعه ضد صهیونیست: شیخ محمدحسین کاشف‌الغطاء و شیخ عبدالکریم زنجانی
ـ روابط آیت‌الله بروجردی با واعظ شهیر حجت‌الاسلام فلسفی
ـ آیت‌الله بروجردی و موضوع دارالتقریب الاسلامی
ـ بررسی اقدامات آیت‌الله بروجردی در بنای تأسیسات دینی (مسجد اعظم و مدارس دینی)

4. حوزه علمیه قم از رحلت آیت‌الله العظمی بروجردی تا انقلاب اسلامی
ـ تلاش رژیم پهلوی برای انتقال مرجعیت از ایران به نجف
ـ مواضع علما، مراجع و تشکل‌های دینی قم نسبت به تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی
ـ مواضع علما، مراجع و تشکل‌های دینی قم نسبت به اصلاحات ارضی و پیامدهای این طرح
ـ مناسبات امام خمینی و مراجع و علمای قم تا تبعید امام خمینی
ـ مواضع مراجع و علما نسبت به رفراندوم 6 بهمن ۱۳۴۱ و سخنرانی‌های محمدرضا پهلوی در همدان و قم
ـ واقعه فیضیه و بازتاب آن در حوزه‌های علمیه نجف، قم، مشهد، شیراز، تبریز
ـ سخنرانی تاریخی امام خمینی در عصر عاشورا (۱۳ خرداد ۱۳۴۲) و بازتاب آن در سراسر کشور
ـ دستگیری امام خمینی و واکنش مراجع، علما و حوزه‌های علمیه قم و نجف اشرف و جهان اسلام نسبت به آن
ـ واقعه ۱۵ خرداد و واکنش حوزه‌های علمیه ایران و عراق
ـ علمکرد و مواضع رژیم شاه و جریان‌های سیاسی کشور در قبال واقعه ۱۵ خرداد
ـ دستگیری علما و وعاظ سراسر کشور در جریان قیام ۱۵ خرداد
ـ اقدامات و فعالیت‌‎های مراجع و علمای ایران و عراق پس از دستگیری و دوران حبس امام خمینی
ـ واکنش حوزه علمیه قم نسبت به اعدام طیب و حاج اسماعیل رضایی
ـ بازتاب آزادی امام خمینی در قم
ـ اقدامات و فعالیت‌های امام خمینی از زمان آزادی تا ایراد سخنرانی در ۴ آبان ۱۳۴۳
ـ بازتاب سخنرانی امام خمینی علیه کاپیتولاسیون در ۴ آبان ۱۳۴۳ در داخل و خارج از کشور
ـ واکنش مراجع و علمای حوزه علمیه ایران و عراق نسبت به دستگیری و تبعید امام خمینی(ره)
ـ تأثیر قیام ۱۵ خرداد بر فعالیت و اقدامات گروه‌های سیاسی
ـ ویژگی‌های سیاسی و فکری قیام 15 خرداد
ـ تأثیر قیام ۱۵ خرداد بر روند مبارزات حوزه‌های علمیه و جریان روشنفکری کشور
ـ بازتاب ترور حسنعلی منصور در حوزه علمیه و محافل مذهبی سراسر کشور
ـ فعالیت‌ها و اقدامات امام خمینی در دوران اقامت در نجف اشرف (۱۳۴۴ـ ۱۳۵۷)
ـ واکنش امام خمینی نسبت به اقدامات رژیم بعث در اخراج ایرانیان از عراق
ـ طرح مجدد مباحث مربوط به ولایت فقیه و بازتاب آن در عراق، ایران و سایر کشورهای اسلامی
ـ مناسبات امام خمینی با مراجع و علمای نجف اشرف
ـ مواضع امام خمینی در خصوص جشن‌های ۲۵۰۰ ساله، تغییر تقویم و حزب رستاخیز
ـ تأثیر شخصیت و اندیشه‌های امام خمینی بر اندیشمندان و روحانیون کشورهای اسلامی و رشد جریانات ضد استکباری در جهان اسلام
ـ روابط و مناسبات امام خمینی با انجمن‌های اسلامی دانشجویی خارج از کشور
ـ عملکرد مؤسسات آموزشی به ریاست علما و فضلای قم: دارالتبلیغ اسلامی، مدرسه حقانی، دبیرستان دین و دانش، مؤسسه در راه حق
ـ تلاش گروهی از فضلای حوزه علمیه قم در تدوین برنامه «حکومت اسلامی»
ـ نقش فضلا و طلاب حوزه علمیه قم در گسترش امواج نهضت امام خمینی(ره)
ـ تعامل حوزه علمیه قم با نهادهای مردمی (گروه شیعیان، مدارس اسلامی، کانون توحید، هیئات مذهبی و...)
ـ نقش نشریات زیرزمینی و مخفی بعثت و انتقام در تداوم نهضت امام خمینی و آگاه‌سازی مردم علیه رژیم شاه
ـ موضع علما و روحانیون نسبت به قانون جدید خانواده در دهه 1340 (۱۳۴۶)
ـ موضع حوزه علمیه قم نسبت به گروه‌ها و سازمان‌های مسلح اسلامی دهه 1340 و 1350ش (هیئت‌های مؤتلفه اسلامی، حزب ملل اسلامی، سازمان مجاهدین خلق، فجر اسلام گروه‌های هفتگانه)
ـ رویکرد حوزه علمیه قم به جریان روشنفکری دینی دهه 1340 و 1350: مهندس بازرگان و دکتر شریعتی
ـ بازتاب شهادت آیت‌الله سعیدی و غفاری و دیگر علما در جوامع روحانی
ـ تظاهرات روحانیون حوزه‌های علمیه قم در سالگرد ۱۵ خرداد در سال ۱۳۵۴
ـ مواضع مراجع، علما و فضلای حوزه علمیه قم راجع به کتاب شهید جاوید
ـ مواضع مراجع و علمای حوزه علمیه قم راجع به قتل شهید شمس‌آبادی
ـ نظر مراجع قم در خصوص تأسیس حزب رستاخیز
ـ واکنش مراجع قم نسبت به تغییر تاریخ هجری شمسی به تاریخ شاهنشاهی
ـ مواضع مراجع، علما و تشکل‌های روحانی قم نسبت به آتش زدن مسجدالاقصی توسط صهیونیست‌ها
ـ مواضع مراجع و علمای قم نسبت به جنگ‌های اعراب و اسرائیل (سه جنگ)
ـ اقدامات حوزه علمیه و علما در کمک‌رسانی به مردم در بلایای طبیعی (زلزله بوئین زهرا، طبس، فردوس و...)
ـ تأثیر رحلت حاج آقا مصطفی خمینی در شتاب گرفتن انقلاب اسلامی
ـ مواضع مراجع، علما و روحانیون حوزه علمیه قم راجع به مقاله توهین‌آمیز روزنامه اطلاعات نسبت به امام
ـ مواضع مراجع، علما و روحانیون حوزه علمیه قم راجع به واقعه ۱۹ دی قم
ـ تأثیر اربعین‌های واقعه ۱۹ دی و ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ بر شتاب گرفتن روند انقلاب اسلامی
ـ مواضع مراجع، علما و روحانیون حوزه علمیه قم پیرامون رحلت حاج آقا مصطفی خمینی در آبان 13۵۶
ـ مواضع مراجع، علما و روحانیون حوزه علمیه قم پیرامون مهم‌ترین رویدادهای سیاسی سال 13۵۶ و 13۵۷
ـ نماز عیدفطر ۱۳۵۷ و تأثیر آن بر گسترش تظاهرات انقلابی در کشور
ـ مواضع امام، مراجع و علما پیرامون واقعه جمعه خونین ۱۷ شهریور ۱۳۵۷، واقعه ۱۳ آبان ۱۳۵۷، و تغییر دولت‌ها از آموزگار تا شاپور بختیار، خروج شاه از کشور، ورود امام خمینی، معرفی دولت بازرگان
ـ نقش روحانیون در تشکیل و اداره شورای انقلاب
ـ تحصن علما در مسجد دانشگاه تهران
ـ نقش آیت‌الله گلپایگانی در تحولات سال ۱۳۵۶ ـ ۱۳۵۷
ـ نقش علمای تبعیدی در گسترش انقلاب به سراسر کشور
ـ نقش نمایندگان مراجع در سراسر کشور در گسترش حوزه‌های علمیه و روند انقلاب
ـ تعامل حوزه علمیه قم و نجف
ـ تشکل‌های دینی خواهران در سراسر کشور پیش از انقلاب
ـ پایه‌گذاری مدارس علمیه خواهران
ـ سیر فعالیت‌های هنری در حوزه علمیه قم

5. حوزه علمیه قم پس از انقلاب اسلامی
ـ نقش روحانیت و مرجعیت در تأسیس و تثبیت نظام اسلامی
ـ نقش حوزه و علما در تأسیس نهادهای انقلابی (کمیته انقلاب اسلامی، جهاد سازندگی، سپاه پاسداران و...)
ـ نقش حوزه و روحانیت در تدوین قانون اساسی
ـ حضور و نقش روحانیت در مجلس خبرگان رهبری
ـ نقش مؤسسات و نهادهای آموزشی حوزه در تحولات فرهنگی ـ اجتماعی بعد از انقلاب
ـ فعالیت‌های فرهنگی ـ علمی حوزه و روحانیت در عرصه بین‌الملل
ـ حضور علما و روحانیون حوزوی در دفاع مقدس
ـ خدمات اجتماعی حوزه و روحانیت بعد از انقلاب
ـ همراهی و حمایت مراجع و حوزه با رهبری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظله)
ـ حوزه و چالش‌های فکری ـ سیاسی پیش روی انقلاب
ـ نقش حوزه در حل چالش‌های پیش روی نظام (مسائل اقتصادی، حقوقی ـ قضایی، حکمرانی، تمدن‌سازی)
ـ مواضع حوزه و روحانیت نسبت به تحولات مهم جهان اسلام (مسئله فلسطین، افغانستان، بیداری اسلامی و...)
ـ حلقه درس فلسفه علامه طباطبائی و نگارش اصول فلسفه و روش رئالیسم
ـ حلقه درس تفسیر قرآن علامه طباطبائی و نگارش تفسیر المیزان
ـ مناظرات و مکاتبات علمی هانری کوربن و علامه طباطبائی
 
مهلت ارسال چکیده مقاله: 1 خرداد 1401
مهلت ارسال مقاله: 1 شهریور 1401
 
پژوهشگران می‌توانند مقالات خود را در قالب فایل ورد (word) در پایگاه اینترنتی دبیرخانه همایش به نشانی  www.howzeh100.ir بارگذاری نمایند یا به رایانامه howzeh100@irdc.ir ارسال نمایند.