زنده‌یاد بیژن حاج‌رضایی، در دوره شهادت پدر دوازده سال داشت. به‌رغم این، در بسیاری از صحنه‌ها و ازجمله در دادگاه نظامی، او را همراهی می‌کرد. وی گنجینه‌ای از خاطرات شهید طیب حاج‌رضایی و هر آنچه مرتبط به وی بود را در ذهن و ضمیر داشت. پسرِ ارشدِ «طیب‌خان» در گفت‌وشنود پی‌آمده، به بازگویی یادمان‌های خویش از واپسین فصل از حیات پدر پرداخته است. روانِ پدر و فرزند برومندش شاد و بر خوان رحمت الهی میهمان باد

پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشکده تاریخ معاصر؛ 
شما شناخته‌شده‌ترین و فعّال‌‎ترین فرزندِ شهید طیب حاج‌رضایی هستید. اکنون پس از سپری شدنِ دهه‌ها از شهادت پدر، واکنش مردم نسبت به ایشان و بالطبع خودتان را چگونه دیده‌اید؟
بسم الله الرحمن الرحیم. خدمتتان عرض کنم که ما در دوره قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، از معرفی خود می‌ترسیدیم، البته نه از بی‌احترامی مردم، بلکه از محبت بسیار زیادشان! هرجا مشکلی داشتیم، همین که نام «طیب‌خان» به میان می‌آمد، برطرف می‌شد! بعد از انقلاب هم این لطف و احترام بیشتر شد و تا امروز، جز محبت از مردم ندیده‌ایم. علاقه‌ مردم به پدرم به‌قدری زیاد است که گاهی خودمان خجالت می‌کشیم! حتی برخی افسانه‌سرایی‌هایی که درباره ایشان می‌شود نیز ناشی از همین محبت و علاقه مردم به قهرمانان و یَلان خودشان است.
 
فکر می‌کنید که محبوبیت اجتماعی پدر، چه ریشه‌هایی دارد؟
پدرم مردی کم‌حرف، صریح و نسبت به مردم، بسیار «دِل‌نازک» بود. خانه‌اش، پناهگاه خلایق بود. هر شب گروهی با مشکلاشان، در برابر منزلِ ما صف می‌کشیدند و ایشان کارِ بیشترشان را راه می‌انداخت. حتی در مواردی، مرتب پی‌جویی می‌کرد که کارشان انجام شده یا خیر؟ از فقرا و بی‌پول‌ها، عمدتا پنهانی دستگیری می‌کرد. من فکر می‌کنم که علاقه‌ فراوانش به مردم و مساعدتش با آنها، علت اصلی محبوبیتِ «بابا» بود. بسیاری از معاصرانش دراین‌باره داستان‌ها داشتند و عده‌ای از آنها، این قصه‌ها را نیز بازگفته‌اند.
 
رابطه‌ ایشان با مراجع تقلیدِ وقت و علما و روحانیون را چطور دیدید؟
به مرحوم آیت‌الله بروجردی، ارادت زیادی داشت و به دیدارشان می‌رفت. من هم در یکی، دو نوبت از این دیدارها، همراهش بودم و حتی از آن مردِ بزرگ، هدیه‌ای هم گرفتم. مرحومِ حضرت امام را هم، در زندان دید! با شکنجه به او فشار آوردند تا بگوید از امام پول گرفته است! اما او گفت: «من رو در رو از ایشان سؤال می‌کنم: آیا شما به من پول دادید؟ ما کِی یکدیگر را دیده‌ایم؟» همین سبب شد تا نصیری به پدر بگوید: «گور خودت را کندی» و بابا پاسخ داد: «عیب ندارد، امروز باید تکلیفم را ادا می‌کردم!» بعدها حضرت امام، با شنیدن این داستان فرموده بودند: «طیب به‌راستی مرد بود؛ ثابت کرد آنچه درباره‌اش می‌گفته‌اند، حقیقت دارد».
 
ماجرای الصاق تصاویر امام خمینی بر تکیه و پرچم‌های مراسم عزاداری محرم، که از سوی شهید طیب حاج‌رضایی برگزار می‌شد، چه بود؟
در محرم سال 1342، پدرم عکس‌های حضرت امام را بر روی همه‌ پرچم‌های تکیه زد، چون بسیاری گفته بودند که ایشان جانشین آیت‌الله بروجردی است. البته بابا مدت‌ها بود که از شاه دلِ‌ خوشی نداشت و بخشی از حمایتش از امام هم، به همین موضوع برمی‌گشت. نصب همین تصاویر، یکی از دلایل محکومیتش پس از دستگیری و در دادگاه شد. بااین‌همه بابایم، هیچ‌وقت از این کارش ابراز پشیمانی نکرد.
 
ارزیابی شما از میزان دخالت پدر در قیام 15 خرداد 1342 چیست؟
پدرم صحنه‌گردانِ این حرکت نبود، ولی جلوی آن را هم نگرفت و در نتیجه بخشی از میدانی‌ها و حتی دوروبری‌هایش، در آن روز مغازه‌ها را بستند و به معترضان پیوستند. اتهامی که بعدها برایش تراشیدند، گرفتن پول از جمال عبدالناصر برای شورش بود، که کاملا دروغ بود و هیچ عقل سلیمی هم آن را باور نکرد؛ چرا که بابایِ من معطل پولِ کسی نبود که برای رسیدن به آن چنین خطری را به جان بخرد. شاه خود این اتهام را درست کرد تا با طیب تسویه‌حساب کند. علت هم این بود که در سال قبل، پدرم قدرتش را به او و نصیری نشان داده بود. طیب در سال 13۴۱ و در ظرفِ چند ساعت، توانسته بود صدهزار نفر را جمع کند و برای اعتراض به محل نخست‌وزیری ببرد! این اتفاق برای آنها، در حکم یک زنگ خطر بود.
البته برخی گفته‌اند که در‌ واقعه‌ مدرسه‌ فیضیه هم، از پدرم خواستند که همراه با نوچه‌هایش، برای ضرب و شتم طلاب و مردم عزادارِ شهادت امام صادق(ع) به قم برود، ولی نرفت و از سربندِ همین ماجرا کینه‌اش را به دل گرفتند، اما من هیچ‌وقت چنین ادعایی را باور نکردم! من اخلاق بابای خودم را می‌شناختم، اگر از او می‌خواستند بیرق امام حسین(ع) را پایین بیاورد، لَج می‌کرد و چهار بیرق بیشتر می‌زد، پس محال بود که برود و یک مشت طلبه بینوا را بزند! او محّب صادق و واقعی امام حسین(ع) بود؛ بنابراین نمی‌توانست به یک مدرسه علوم دینی حمله کند. متأسفانه درباره پدرم، روایت‌های مخدوش زیاد ساخته شده است.
 

زنده‌یاد بیژن حاج‌رضایی در کنار تندیس پدرش شهید طیب حاج‌رضایی در موزه عبرت ایران (دهه 1380)

پرونده طیب حاج‌رضایی