تاریخ معاصر - 18 شهریور 1347

صدر اعظم آلمان وارد تهران شد

جراید امروز کشور نوشتند: کورت گئورگ کیزینگر، صدر اعظم آلمان غربی و بانو، بعد از ظهر امروز هنگام ورود به تهران، با استقبال گرمی از طرف امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر و بانو، اعضای هیئت دولت و شخصیت‌های برجسته مملکتی روبه‌رو شد.
در پای پلکان هواپیما، رؤسای دو دولت ایران و آلمان به‌گرمی دست یکدیگر را فشردند و صدر اعظم آلمان، اعضای هیئت سیاسی ـ اقتصادی خویش را معرفی کرد.
رؤسای دو دولت ایران و آلمان سپس در جایگاه مخصوص قرار گرفتند و دسته موزیک، سرود ملی آلمان و سپس سلام شاهنشاهی را نواخت.
پس از عبور از برابر گارد احترام، کیزینگر از برابر صف اعضای هیئت دولت، شخصیت‌های برجسته مملکتی و نمایندگان سیاسی مقیم دربار شاهنشاهی گذشت و در گوشه دیگری از فرودگاه مهرآباد، کودکان مدرسه آلمانی تهران و آلمانی‌های مقیم تهران نسبت به صدر اعظم کشور خویش احساسات پرشوری ابراز داشتند.
پس از پایان مراسم استقبال، صدر اعظم آلمان غربی و همراهان به محل اقامت در کاخ پذیرایی نخست‌وزیر عزیمت کردند.

انعقاد موافقت‌نامه

در آستانه سفر رسمی صدر اعظم آلمان غربی به ایران، بعد از ظهر دیروز یک موافقت‌نامه پرداخت وام به مبلغ هشتصدمیلیون ریال بین ایران و آلمان به امضا رسید. این موافقت‌نامه را از طرف دولت ایران آقای اصفیا، مدیرعامل سازمان برنامه، و از جانب دولت آلمان فدرال گئورک فون لیلینفیلد، سفیر آلمان در تهران، امضا کردند.
وام دولت آلمان جهت تأمین هزینه یک یا چند طرح عمرانی ایران می‌باشد. در موافقت‌نامه دیروز شرایط وام و طرح‌هایی که می‌باید از محل این وام به مرحله اجرا درآید، تعیین نگردیده است.
شرایط وام در موافقت‌نامه دیگری بعدا بین دولت ایران و مؤسسه «کردیت آنشتالت» آلمانی تعیین خواهد شد.
صدر اعظم آلمان فردا قبل از شرفیابی به حضور شاهنشاه، از مدرسه آلمانی در تهران و سپس از کاخ گلستان دیدن خواهد کرد. عصر فردا از طرف سفیر آلمان، ضیافت عصرانه‌ای در منزل ایشان ترتیب می‌یابد و صدر اعظم آلمان فردا شب به‌طور خصوصی با آقای نخست‌وزیر شام می‌خورد.
میهمانان دولت ایران بامداد چهارشنبه به رامسر می‌روند و عصر این روز به تهران مراجعه خواهند کرد.[1]

شاه: در پیکار با بی‌سوادی، هنوز راه درازی در پیش داریم!

جراید امروز کشور نوشتند: ساعت 6:30 بعد از ظهر دیروز به‌مناسبت 17 شهریورماه، روز جهانی پیکار با بی‌سوادی، مراسمی با پیام شاهنشاه آریامهر در تالار وزارت فرهنگ و هنر برگزار شد. در آغاز آقای علم، وزیر دربار شاهنشاهی، پیام شاهنشاه را به این شرح قرائت کرد:
«به مناسبت سالروز ۱۷ شهریورماه که طبق تصمیم کنگره بین‌المللی وزرای آموزش و پرورش، روز جهانی پیکار با بی‌سوادی اعلام شده است، خشنودی خویش را از اقدامات امیدبخشی که در ایران و جهان در امر پیکار با بی‌سوادی به‌عمل می‌آید، اظهار می‌داریم.
در دی‌ماه ۱۳۴۳ که به تشکیل کمیته ملی پیکار جهانی با بی‌سوادی فرمان دادیم، در چند نقطه کشور اقدامات آزمایشی از نظر انتخاب روشی صحیح و مطمئن در این امر مهم به‌عمل آمد و راه‌هایی که ما را سریع‌تر و بهتر به نتیجه برساند، به محک امتحان گذاشته شد.
پس از برگزاری کنگره بین‌المللی تهران، که به‌دعوت ایران و به سرپرستی یونسکو با شرکت بیش از هشتاد کشور جهان در شهریورماه ۱۳۴۴ تشکیل گردید، به‌تدریج در سراسر ایران کمیته‌های ملی پیکار با بی‌سوادی به‌وجود آمد. با استفاده از تجربه‌هایی که در مراحل آزمایشی به‌عمل آمده بود، امر خطیر پیکار با بی‌سوادی از مهرماه ۱۳۴۶ گسترش روزافزون یافت؛ به‌طوری که تاکنون قریب چهارصدهزار نفر در این کلاس‌ها باسواد شده‌اند و هم‌اکنون بیش از نیم میلیون نفر در کلاس‌های پیکار به تحصیل اشتغال دارند.
این پیشرفت، که ناشی از استقبال پرشور مردم و کوشش و تلاش معلمان و متصدیان پیکار با بی‌سوادی در اقصی نقاط کشور است، از هر جهت موجب خوشوقتی است، ولی باید در آینده باز هم سریع‌تر و بیشتر شود. بدین منظور، همان‌طور که قبلا هم گفته‌ایم، می‌باید کلیه نیروها و منابع انسانی و مالی کشور تجهیز گردد و همه سازمان‌های ملی و دولتی که با امر پیکار با بی‌سوادی ارتباط دارند، مخصوصا ارتش، سازمان برنامه، وزارت کار، وزارت آموزش و پرورش با کمیته ملی پیکار جهانی با بی‌سوادی از هر حیث همکاری و معاضدت کامل بنمایند.
هرچند نتایج حاصل از فعالیت‌ها و کوشش‌های گذشته در امر پیکار با بی‌سوادی تاکنون مورد رضایت ما بوده است، اما هنوز راه درازی در پیش داریم. ما باید این جهاد مقدس را روز به‌روز وسیع‌تر و مؤثرتر سازیم تا به یاری خداوند متعال و کوشش مردان و زنانی که در این راه صمیمانه تلاش می‌کنند، بی‌سوادی را در کشور خود از میان برداریم و این کار باید حداکثر در ظرف ده سال انجام پذیرد».[2]

سرپرستی اطفال

امروز آقای نصیر عصار، معاون نخست‌وزیر و رئیس سازمان اوقاف، در مورد نگهداری اطفال بی‌سرپرست مناطق زلزله‌زده توضیح داد. بنا به اوامر اعلیحضرتین، در همان روزهای اول وقوع زلزله، سازمان اوقاف سرپرستی اطفال بی‌سرپرست این منطقه را به عهده گرفت.
معاون کل اوقاف بلافاصله به محل عزیمت کرد و در یکی از مدارس قدیمی گناباد، محل مناسبی برای نگهداری اطفال مزبور فراهم ساخت و تاکنون قریب چهل کودک در این محل زیر نظر پرستاران نگهداری می‌شوند.
امروز هم از اوقاف کل، دو تن از بانوان برای سرپرستی به گناباد اعزام شدند و مدیرکل اوقاف استان خراسان نیز در محل برای همین کار اقامت دارد. برای نگهداری دائمی و تربیت و تحصیل این عده نیز طرح‌هایی در اوقاف تهیه شده که به عرض شهبانو رسانده شده است تا به هر نوع که اراده فرمودند، ترتیب نگهداری دائمی این اطفال داده شود.[3]

کمک به زلزله‌زدگان

سخنگوی جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران گفت: «امروز نیز ۵ میلیون و ۱۵۲ هزار و ۴۰۷ ریال به‌منظور کمک به زلزله‌زدگان خراسان به حساب جمعیت شیر و خورشید سرخ گذارده خواهد شد».
این سخنگو در پایان اظهارات خود تأکید کرد: «جمع کمک‌های نقدی مردم، چه به‌صورت پول و چه به‌صورت چک به زلزله‌زدگان خراسان، بالغ بر ۵۶ میلیون و ۴۷۸ هزار و ۷۲۴ ریال شده است».

تعهد صاحبان صنایع

به‌دعوت وزیر اقتصاد، امروز دومین گروه صاحبان صنایع و بازرگانان که تعداد آنان ۲۸ نفر بود، در دفتر ایشان حضور یافتند.
در این جلسه، آقای عالیخانی از کمک‌های مؤثر صاحبان صنایع و بازرگانان به زلزله‌زدگان مصیبت‌دیده خراسان تشکر و قدردانی نمود و در مورد برنامه‌هایی که در این نواحی به مرحله اجرا گذاشته خواهد شد، توضیحاتی داد. آنگاه این عده مبلغ ۲۵ میلیون ریال برای کمک به زلزله‌زدگان تعهد کردند.
سخنگوی وزارت اقتصاد در پایان این جلسه اعلام داشت که تاکنون صاحبان صنایع و بازرگانان قریب هفتادمیلیون ریال کمک‌های نقدی به آسیب‌دیدگان زلزله کرده‌اند. سومین گروه صاحبان صنایع و بازرگانان صبح چهارشنبه در دفتر وزیر اقتصاد جهت کمک به زلزله‌زدگان حضور خواهند یافت.

یک‌میلیون ریال

سخنگوی شرکت ملی نفت ایران اظهار داشت: «مبلغ یک میلیون ریال از طرف شرکت نفت بین‌المللی دریایی ایران (ایمینوکو) که یکی از شرکت‌های وابسته به شرکت ملی نفت ایران است، برای کمک به آسیب‌دیدگان زلزله خراسان در اختیار آقای دکتر اقبال گذارده شد و این مبلغ تحویل جمعیت شیر و خورشید سرخ گردید».[4]

تقدیر شاه از نخست‌وزیر و هیئت دولت

جراید امروز کشور نوشتند: شاهنشاه آریامهر دستخطی به این شرح به‌عنوان آقای نخست‌وزیر صادر فرمودند:
«جناب امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر،
بدین‌وسیله مراتب قدردانی خود را از زحماتی که شما و اعضای هیئت دولت در مدت اقامت در مناطق زلزله‌زده خراسان، به‌منظور رسانیدن کمک‌های فوری به آسیب‌دیدگان و بازماندگان این حادثه و ایجاد هماهنگی بین سازمان‌های مختلف، متحمل شده‌اید، ابراز می‌داریم.
کاخ سفید سعدآباد
محمدرضا پهلوی
به تاریخ 17 شهریورماه ۱۳۴۷ شمسی».[5]

۷۱ کودک بی‌سرپرست تحویل سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی شد

ساعت 10 بامداد امروز، ۷۱ کودک بی‌سرپرست زلزله خراسان، که به‌وسیله گروه امدادی کارخانجات ایران‌ناسیونال جمع‌آوری شده بودند، با قطار وارد تهران شدند.
آقایان دکتر آشتیانی، مدیرعامل سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی، دکتر گل‌گلاب، معاون سازمان، محمود خیامی، مدیرعامل کارخانجات ایران ناسیونال، حسین دانشور، آجودان کشوری شاهنشاه آریامهر، گروهی از خبرنگاران جراید، فیلم‌برداران، عکاسان، چند نفر از پرستاران آموزشگاه عالی پرستاری اشرف پهلوی و عده کثیری از مردم در ایستگاه راه‌آهن حضور یافته بودند.
پس از توقف قطار، مراسم تحویل کودکان از طرف کارخانجات ایران ناسیونال به سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی انجام شد و کودکان مصیبت‌کشیده به آموزشگاه حرفه‌ای رضا پهلوی منتقل و در آنجا مستقر گردیدند.
کارخانجات ایران‌ناسیونال هزینه زندگی این کودکان را تا هنگامی که سازمان نگهداری کودکان زلزله‌زده خراسان از طرف سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ایجاد شود، تقبل نموده‌اند.[6]

احتیاجات خدمات زنان در سپاه‌ها اعلام شد

با اعلام نتایج کنکور دانشگاه‌ها و مشخص شدن وضع زنان و دختران فارغ‌التحصیل، امروز میزان احتیاجات دولت برای خدمت در سپاه‌ها بر اساس قانون خدمات اجتماعی زنان اعلام شد.
به قرار اطلاع، احتیاجات سپاه دانش دختران و زنان ۲۴۵۰ نفر تعیین شده است که از این عده، دوهزار تن از دختران و زنان برای مبارزه با بی‌سوادی انتخاب و در اختیار وزارت آموزش و پرورش قرار خواهند گرفت و دویست تن از آنان برای خدمات بهداشتی در اختیار وزارت بهداری و ۲۵۰ تن دیگر در خدمت وزارت آبادانی و مسکن درمی‌آیند.
کار ثبت‌نام زنان و دختران برای خدمت در سپاه دانش در اوایل مهرماه انجام خواهد شد و سپس دوره آموزش سپاه دانش زنان آغاز خواهد شد. سپاهیان مزبور بعد از گذراندن یک دوره تعلیماتی شش‌ماهه، برای خدمات آموزشی و اجتماعی در شهرها و نقاط مختلف مملکت به‌کار خواهند پرداخت.
دختران و زنانی که در سپاه دانش زنان به کار مبارزه با بی‌سوادی می‌پردازند، بعد از طی پایان دوره خدمت خود می‌توانند برای اشتغال به کار معلمی به خدمت وزارت آموزش و پرورش درآیند.[7]

سرپرست اداره سوم سیاسی وزارت امور خارجه

آقای محمد پورسرتیپ به سمت سرپرست اداره سوم سیاسی وزارت امور خارجه، اداره مسئول امور مربوط به کشورهای اروپای غربی، منصوب و مشغول کار گردید.[8]

رئیس آموزش و پرورش مشکین‌شهر

آقای محمدباقر فاضل‌زاده ضیاء، رئیس سابق اداره آموزش و پرورش شهرستان میناب، به ریاست اداره آموزش و پرورش شهرستان مشکین‌شهر منصوب گردید.[9]

ورود خانم سپهرخادم

مدیر مجله پست ایران، که به‌دعوت هیئت مدیره اتحادیه مرکزی زنان لهستان به آن کشور مسافرت کرده بود، به تهران بازگشت.[10]

تلگرام تبریک شاه به مناسبت سالروز آزادی بلغارستان!

جراید امروز کشور نوشتند: از جانب شاهنشاه آریامهر به‌مناسبت سالروز جشن آزادی کشور بلغارستان، تلگرام تبریکی به این شرح به صوفیه مخابره شد:
«حضرت گئورکی ترایکف، صدر هیئت رئیسه مجلس ملی جمهوری بلغارستان ـ صوفیه،
با کمال خوشوقتی به‌مناسبت سالروز جشن آزادی کشور بلغارستان، شادباش‌های صمیمانه خود را به آن حضرت ابراز می‌دارم.
تندرستی و شادکامی شخص آن حضرت و رفاه روزافزون ملت بلغارستان را از صمیم قلب آرزومندم.
محمدرضا پهلوی».[11]

ایران به پاکستان نفت می‌فروشد

وزیران اقتصاد و بازرگانی کشورهای عضو تصمیم گرفتند که ظرف سه ماه آینده جهت بررسی امور مربوط به بازرگانی و توسعه مناسبات تجاری منطقه‌ای بین خود، در اسلام‌آباد تشکیل جلسه دهند. همچنین امکانات توسعه و تسهیل امور بازرگانی و ترانزیت زمینی را جهت صدور کالا در داخل و خارج منطقه مورد بررسی قرار داده و نیز مسائل مربوط به استفاده از سرویس‌های کشتی‌رانی سازمان جهت توسعه بازرگانی داخلی و خارجی به‌مرحله عمل درمی‌آید.
بر اساس مذاکراتی که بین مقامات شرکت ملی نفت ایران و مقامات اقتصادی پاکستان در جریان است، این کشور سالانه مقادیری نفت از ایران خریداری خواهد کرد. تاکنون رقم قطعی فروش نفت معلوم نشده است.
به موجب موافقت‌نامه سه‌جانبه‌ای که اخیرا بین ایران، ترکیه و پاکستان به امضا رسید، ایران از ترکیه سالانه ۳۵۰ هزار رأس گوسفند خریداری می‌کند و در مقابل ایران محصولات صنعتی به ترکیه صادر می‌کند.
به موجب این موافقت‌نامه، ایران و پاکستان سالانه چهارصدهزار دلار به‌طور پایاپای کالا مبادله می‌کنند و ایران به پاکستان اتوبوس صادر و در مقابل از آن کشور موز وارد می‌کند.[12]

اعضای صنف کشتارکنندگان به کاندیداهای حزبِ اکثریت رأی می‌دهند!

سخنگوی حزب ایران نوین گفت: در یک جریان انقلابی و در مرحله‌ای که قدرت از طبقه‌ای به طبقه دیگر منتقل می‌شود آن هم در اجتماعی چون جامعه انقلابی ما، احزاب باید راهنمای صدیق مردم در شناخت پدیده‌های اقتصادی و اجتماعی و روابط درونی آنها باشند. برای آموختن این گونه مسائل به مردم در هیچ جای دنیا مدرسه و دانشگاهی به‌وجود نیامده و تنها مکتب آموزش احزاب صاحب پرنسیپ و تشکیلات بوده‌اند.
اگر روزنامه ارگان در قبال روش‌های غیر اصولی معاندین حزب حساب آنان را از اصول انقلابی تحزب جدا می‌داند به خاطر چنین واقعیتی است که به آن اعتقاد دارد.
رسالت پاسداری انقلاب ایران حزب ایران نوین را موظف می‌دارد که با چنین روش‌های غیر اصولی مبارزه کند تا مردم آن را به حساب اصول تحزب نگذارند و نسبت به چنین اصل مهم انقلابی بدبین نشوند؛ زیرا اگر احزاب چنین خلأیی را در جامعه انقلابی امروز باقی بگذارند عوامل ضد انقلاب و همان‌ها که قدرت را از دست می‌دهند آن را پر خواهند کرد و تجربه مشروطیت ایران بار دیگر تکرار می‌شود.
شکست در یک جریان سیاسی برای یک حزب به مراتب بهتر و ارزنده‌تر از انتحار و معدوم شدن به خاطر عدم موفقیت است. راهی که اقلیت می‌پیماید چنین طریقی است. روش‌های غیر اصولی ناسزاگویی، بهانه‌جویی و بالاخره به شوخی گرفتن واقعیت‌ها و ضرورت‌های پیشرفت، عوامل نفی‌کننده موجودیت این حزب است. درحالی‌که همان طور که بارها گفته‌ایم احزاب باید چنان شیوه‌ها و روش‌های علمی در فعالیت‌های اجتماعی داشته باشند که مردم را جذب کنند و با آموزش مسائل انقلابی به آنان ایدئولوژی انقلابی را بسط دهند و از هر انسان بی‌تفاوت و غیر مؤثری یک سرباز مدافع انقلاب در برابر عوامل ضد انقلابی بسازند.
سخنگوی حزب افزود: اعضای صنف کشتارکنندگان گاو تهران به منظور اعلام آمادگی خود در اجرای برنامه‌های حزب ایران نوین در سازمان امور اصناف حزب حضور به هم رسانیدند.
آقای عطاءالله خسروانی، دبیرکل حزب، اظهار داشت: حضور و شرکت شما افراد دلیل بر تأیید برنامه‌های حزب پاسدار انقلاب است. ضمن ابراز شادمانی از این استقبال امیدوارم هر روز بر کوشش خود بیفزاییم.
چند تن از اعضا آمادگی صنف خود را برای پشتیبانی کاندیداهای حزب ایران نوین برای انتخابات انجمن شهر اعلام کردند.[13]

صفحه اول روزنامه اطلاعات، 18 شهریور 1347

پی‌نوشت‌ها:

[1]. اطلاعات، 18 شهریور 1347، صص 1 و 4؛ پیغام امروز، 18 شهریور 1347، صص 1 و 8.

[2]. اطلاعات، 18 شهریور 1347، صص 1 و 4؛ پیغام امروز، 18 شهریور 1347، صص 1 و 4؛ آیندگان، 18 شهریور 1347، صص 1 و 12.
هرچند محمدرضا پهلوی در پیام خود به‌مناسبت 17 شهریورماه، «روز جهانی پیکار با بی‌سوادی» وعده داده بود که بی‌سوادی در ایران تا ده سال، یعنی سال 1357، ریشه‌کن خواهد شد، ولی آمار و ارقام چیزی جز این را نشان می‌دهد که شاه وعده آن را داده بود. نرخ بی‌سوادی در پایان حکومت پهلوی هنوز بیش از نیمی از جمعیت بالای شش سال را دربر می‌گرفت. در مقایسه با برخی کشورهای مشابه (مثل ترکیه و کره جنوبی که در دهه 19۶۰م نرخ باسوادی زیر ۵۰ درصد داشتند، اما تا اواخر دهه 19۷۰م به بالای 70 درصد رسیدند)، ایران در اجرای جامع و پیوسته طرح عقب‌تر ماند.
در سال ۱۹۷۶م (۱۳۵۵)، نرخ بی‌سوادی بزرگسالان ایران حدود ۶۳ درصد بود؛ یعنی تنها ۳۷ درصد افراد بالای پانزده سال خواندن و نوشتن می‌دانستند
دلایل اصلی این عقب ماندگی کمبود بودجه هدفمند، تمرکز دولت بر پروژه‌های کلان‌نمایشی، و ضعف در نهادینه‌کردن نظام آموزش روستایی پایدار بود.

[3]. اطلاعات، 18 شهریور 1347، صص 25 و 28.

[4]. همان، ص 25.

[5]. همان‌جا؛ پیغام امروز، 18 شهریور 1347، ص 1.

[6]. اطلاعات، 18 شهریور 1347، ص 25؛ پیغام امروز، 18 شهریور 1347، ص 1.

[7]. اطلاعات، 18 شهریور 1347، ص 25.

[8]. همان‌جا.5

[9]. همان‌جا.

[10]. همان‌جا.

[11]. همان‌جا؛ پیغام امروز، 18 شهریور 1347، ص 8.

[12]. اطلاعات، 18 شهریور 1347، ص 23.

[13]. پیغام امروز، 18 شهریور 1347، صص 1 و 4.