«گفتمان آیت‌الله سیدمحمود طالقانی و تأثیرات آن بر ادبیات و هنر انقلاب اسلامی» در گفت‌وشنود با زنده‌یاد دکتر طاهره صفارزاده؛
ذهن باز و جهان‌بینی وسیع، او را شاخص کرد
26 شهريور 1404 ساعت 2:27
زنده‌یاد دکتر طاهره صفارزاده در عداد اندیشمندان و اُدبای مسلمان و مبارز، در دوران انقلاب اسلامی بود. همین امر، وی را با زنده‌یاد آیت‌الله سیدمحمود طالقانی مرتبط ساخت و حاصل آن نیز خاطراتی است که در ادامه و از زبان او خواهید خواند. یادِ هر دو بزرگ، گرامی و ماندگار باد
آشنایی سرکار عالی با زنده‌یاد آیت‌الله سیدمحمود طالقانی، در چه مقطعی روی داد؟
به نام خدا. هنگامی که در سال 1355، به دلیل مضامین اشعارم و عدم عضویت در حزب رستاخیز از دانشگاه اخراج شدم، در فاصله دو سالی که به پیروزی انقلاب اسلامی باقی مانده بود، جوانانی با ذوق هنری به خانه‌ام می‌آمدند و آثارشان را برای نقد و بررسی می‌آوردند. به‌تدریج متوجه شدم عده‌ای از آنها که تعلقات مذهبی عمیق دارند، کمتر به ادبیات اجتماعیِ مدرن توجه و بیشتر مضامین مدح و ثنای اولیای دین را با رویکرد حماسی تکرار می‌کنند. این عدم بهره‌گیری از تکنیک‌های نو در هنر، ذهنم را مشغول کرد و تصمیم گرفتم مرکزی را برای آموزش‌های متنوع هنری و نقد و بررسی شاخه‌های گوناگونِ آن با رویکرد اسلامی، تأسیس کنم. این فکر را با آقای موسوی گرمارودی در میان گذاشتم که پیشنهاد داد برای جذب نویسندگان و هنرمندان مسلمان، نزد مرحوم آیت‌الله طالقانی بروم. ایشان تازه از زندان آزاد شده بودند و با محبت و وقاری خاص، ما را پذیرفتند. جمله‌ای گفتند که تا امروز در خاطرم مانده است: «خانم صفارزاده! به جدّم قسم که شعر شما، در زندان به ما روحیه می‌داد!». پس از آن، درباره تأسیس «کانون فرهنگی نهضت اسلامی» مشورت کردیم و ایشان هم، ضرورت کار را تأیید و حتی افرادی را برای همکاری معرفی کردند.
در این مسیر، چه کسان دیگری با شما همراهی کردند؟
بعد از آن دیدار و به پیشنهاد آقای گرمارودی، به دیدارِ آیت‌الله بهشتی هم رفتیم. ایشان نیز با معرفی اهل قلمِ مسلمان، به ما یاری رساندند. به لطف الهی، این کانون با حداقل امکانات مادی شکل گرفت. در رشته‌های گوناگون مثل: سینما، تئاتر، عکاسی و گرافیک، جلسات آموزش و نقد برپا شد. استادانی که با ما همکاری می‌کردند، معمولا حق‌التدریس نمی‌خواستند و تنها هدفشان خدمت به فرهنگ انقلاب بود. بسیاری از جوانان مستعد، طی این فعالیت‌ها با اصول هنرِ روز آشنا شدند و بعد از پیروزی انقلاب، در «حوزه هنری» وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی مشغولِ فعالیت شدند.
از دیدگاه شما، اندیشه دینی آیت‌الله طالقانی چه مختصاتی داشت؟
مرحوم طالقانی یک روحانی روشن‌بین، با ذهنی باز و جهان‌بینی‌ای وسیع بودند. دین را برای انسان می‌خواستند و نه انسان را برای دین! این نگاه، تفاوت جدی با برخی رویکردهای سنتی داشت. همین امر هم به نگاه و شخصیت ایشان، جذابیت بخشیده بود. آیت‌الله، ذاتا معتقد به گفت‌وگو و جلب همکاری اندیشمندان بودند و به همین دلیل، ارتباطات ملی و فراملی گسترده‌ای داشتند.
کد مطلب: 26084