محمد مسعود

 
محمد مسعود، نویسنده، روزنامه‌نگار، مدیر روزنامه «مرد امروز» یکی از جسور‌ترین و جنجال برانگیزترین روزنامه‌نگاران تاریخ معاصر ایران فرزند میرزا عبدالله در سال 1280 در شهر مذهبی قم به دنیا آمد. وی پس از اتمام دوره دبستانی به منظور کسب علوم قدیمه و دینی با خواندن کتاب جامع المقدمات تحصیلات خود را در یکی از حوزه‌های علمیه قم ادامه داد. سال 1311 جهت امرار معاش به تهران آمد و در یک چاپخانه مشغول به کار شد.1 مقالات وی از سال 1306 در روزنامه‌های قانون، آئینه ایران، تهران مصور، شرقی، شفق سرخ و اطلاعات با اسم مستعار «م ـ دهاتی» منتشر می‌شد و نخستین شاهکار قلمی‌اش به نام «تفریحات شب» در روزنامه شفق سرخ منتشر گردید که مورد تحسین نویسندگان و محققان آن زمان قرار گرفت. سال 1314 از طرف، وزارت معارف مأمور مطالعه در مطبوعات و تعلیمات عالیۀ اروپا شد. وی در اجرای این مأموریت ابتدا به پاریس و سپس به بروکسل رفت و تا سال 1317 در آنجا مشغول تحصیل در رشته روزنامه نگاری شد. در همان سال به علت نشر مقالاتی درباره سوسیالیسم در روزنامه لاگازت بلژیک به تهران احضار شد و به دلیل تمایلات سوسیالیستی مطرود دستگاه رضا شاهی قرار گرفت.2 پس از بازگشت به کشور با همه تلاشهای شبانه روزی نتوانست موافقت مقامات رژیم را در کسب امتیاز یک نشریه و حتی همکاری قلمی با مطبوعات آن روز دریافت کند و ناگزیر برای کسب معاش به تجارت و حق العمل کاری روی آورد. پس از شهریور 1320 و برقراری آزادی نسبی در سال 1321 امتیاز روزنامه «مرد امروز» را گرفت و نخستین شماره آن در 29 مرداد 1321 انتشار یافت.3
 
مسعود در یکی از بحرانی ترین ادوار تاریخ زندگی ملت ایران به روزنامه نگاری پرداخت و با درج مقالات انتقادی تند نسبت به رجال و دربار، بعد از سه، چهار شماره، در میان خوانندگان خود جای وسیع پیدا کرد. او طی شش سال تنها 128 شماره روزنامه را منتشر کرد، چه دولت وقت روزنامه‌اش را بیش از پنجاه بار توقیف کرد و این امر به روال طبیعی نشر آن لطمه زد.4
 
در اوائل سال 1326 با شکل دادن سازمانی به نام «مقاومت منفی» کار مبارزه را آغاز کرد و پس از یک ماه آن تشکیلات به نام «سازمان مقاومت ملی» تغییر نام داد.
 
حملات شدید مسعود نسبت به سیاستهای تجاوزگرانه مسکو و لندن در ایران نقش مهمی در رسوا ساختن و ارتباط حزب توده با مسکو و سرسپردگی برخی احزاب داخلی و عناصر خائن وابسته به لندن ایفا نمود. وی زمانی که حزب توده اصرار می‌ورزید بر اینکه نفت شمال به شوروی داده شود یکی از کسانی بود که با مقالات تند علیه آنان به مخالفت برخاست، به دنبال انتشار چند مقاله و سر مقاله در مرد امروز روزنامه‌های وابسته به حزب با چاپ مقالاتی او را مرتجع و آنارشیست خواندند. با انتشار شدیدترین حملات قلمی مسعود به قوام السلطنه و با پیشنهاد یک میلیون ریال جایزه برای کسی که او را به قتل برساند، تحت تعقیب قرار گرفت و مدت سه ماه متواری شد و روزنامه‌اش به حال تعلیق و توقیف درآمد ولی با این حال مرد امروز را به صورت یک بولتن محرمانه با مقالات آتشین منتشر می‌ساخت.
 
سرانجام در 23 بهمن 1326 به دنبال یک سلسله زد و بندهای سیاسی چپ و راست به قتل رسید. اسراری که او از خسرو روزبه و حزب توده و ارتباط آنان با رزم آرا (رئیس ستاد ارتش) در دست داشت در قتل او بی تأثیر نبود.5 مرگ وی به لحاظ وسعت مقالات تند و تیز او درباره مسائل گوناگون سیاسی و اجتماعی و ضربات شدید قلمی که به گروههای مختلف سیاسی و اجتماعی از دولتمردان گرفته تا سیاست بازان و دلالان اقتصادی می‌پرداخت تعابیر و تفاسیر مختلفی را در پی داشت و تا مدتها به صورت رازی ناگشودنی باقی ماند. پرونده مسعود به مدت ده سال در دادگستری باقی ماند تا اینکه مهره اصلی ترور «خسرو روزبه» به دام افتاد و پس از بازجوییها به سرپرستی تیم ترور مسعود اعتراف کرد.6

پی نوشت: