گزارش ساواک از تأسیس مؤسسه خیریه تعلیماتی و تحقیقات علمی و دینی با عضویت آیت‌الله مطهری!/ گزارش ساواک از نامه «جلال‌الدین فارسی» به آیت‌الله میلانی/ دستور ساواک برای سانسور نامه‌های آیت‌الله میلانی!/ افتتاح سدّ فرحناز (لتیان) توسط شاه/ دریاچه سد/ شورای عالی سازمان تربیتی تهران/ بازدید فرح دیبا از موزه جدید ایران باستان/ سفیر ایران در امّان/ مقارن با سفر شاه، هیئت صنعتی و بازرگانی ایران به چکسلواکی می‌رود/ مصرف مواد نفتی افزایش یافت/ به دستور شهردار تهران، مسئله «حمام چیذر» در یک کمیسیون مورد بررسی قرار گرفت/ به ارتش مصر آماده‌باش داده شد/ «سازمان پست دگرگون شد»/ هیئت بازرگانی ایران در عراق/ تهران خاموش بود/ بازگشت فرمانده نیروی زمینی شاهنشاهی/ دومین جلسه حزب ایران نوین/ رشیدیان: مردم مقصر گرانی گوشت هستند!
25 اردیبهشت 1346

گزارش ساواک از تأسیس مؤسسه خیریه تعلیماتی و تحقیقات علمی و دینی با عضویت آیت‌الله مطهری!

بر اساس یک سند ساواک به تاریخ 25 اردیبهشت 1346 درباره «مؤسسه خیریه تعلیماتی و تحقیقات علمی و دینی» «محترما به استحضار می‌رساند شهربانی کل کشور طی نامه‌ای ضمن ارسال بیوگرافی سه نفر اعضای مؤسس و یک نسخه رونوشت اساسنامه مؤسسه فوق‌الذکر نسبت به تأسیس و تشکیل مؤسسه و صلاحیت اعضای آن از این سازمان استعلام نظر نموده است».
در بخش «اقدامات انجام‌شده» این سند آمده است: سوابق اعضا بررسی گردید به غیر از آقای مرتضی مطهری که سابقه وی به شرح زیر از عرض می‎‌گذرد، بقیه فاقد پیشینه مضره سیاسی می‌باشند:
مرتضی مطهری فرزند شیخ حسین واعظ در تاریخ 15 /3 /42 به اتهام اقدام برضد امنیت داخلی مملکت دستگیر و در زندان شهربانی بازداشت بوده و در تاریخ 26 /4 /42 پس از رفع مظنونیت آزاد و از آن تاریخ تاکنون در سخنرانی‌های مذهبی مطلب خلافی اظهار ننموده است. با توجه به سابقه فوق‌الذکر نسبت به عضویت نام‌برده از بخش 316 استعلام نظر گردید. پاسخ رسیده حاکی است که عضویت مرتضی مطهری در مؤسسه مذکور بلامانع است».
در ادامه این بخش از سند آمده است: «ضمنا اساسنامه مؤسسه مورد بحث نیز بررسی، به طوری که از مفاد آن استنباط می‌گردد هدف آن ایجاد مسجد رواق، سخنرانی‌های مفید مذهبی و مساعدت به سایر مؤسسات مذهبی، طبع نشریات مذهبی با توجه به قوانین کشور است و برابر تبصره ماده 2 این مؤسسه به هیچ وجه در امور سیاسی مداخله نخواهد کرد».
در «نظریه» سند نیز آمده است: با عرض مراتب فوق و با توجه به اینکه از دو نفر اعضای آن سابقه مضره سیاسی به‌دست نیامده و عضویت مرتضی مطهری نیز از نظر بخش 316 بلامانع اعلام گردیده و مواد اساسنامه آن مغایرتی با مقررات جاریه کشور ندارد در صورت تصویب با تأسیس و تشکیل مؤسسه تعلیماتی و تحقیقات علمی و مذهبی موافقت و نامه پیوست را که برای شهربانی کل و ساواک تهران تهیه گردیده امضا و امر به صدور آن فرمایند.[1]
 
گزارش ساواک از نامه «جلال‌الدین فارسی» به آیت‌الله میلانی
بر اساس یک سند ساواک به تاریخ 25 اردیبهشت 1346 «جلال‌الدین فارسی[2] از تهران نارمک و خیابان سمنگان دبیرستان ملی کمال، نامه‌ای به وسیله پست جهت آیت‌الله میلانی ارسال که در آن نوشته است: نامه جوابی حضرتعالی را مدت‌ها پیش زیارت کردم. خیلی خوشحال شدم؛ مخصوصا تقدیر و تشویق که درباره کتاب "تکامل مبارزه ملی" فرموده بودید، همواره از روی صفای دل و خلوص اعتقاد گفته‌ام که در پیشگاه خدای قادر منعم هرگز از عهده این نعمت برنخواهم آمد که ما را در عصری قرار داد که رهبران و هادیانی چون شما داریم».
این سند به نقل از نامه جلال‌الدین فارسی به آیت‌الله میلانی می‌افزاید: اگر دیرنامه تقدیم داشته‌ام از آن لحاظ است که برای عمر وقت شریفتان ارزش به‌سزا قائلم و نگرانم که با نامه‌های خود از آنچه بدان همت بسته‌اید باز دارم. همیشه آماده بوده و هستم که فرامینتان را به گوش جان بشنوم و به کار بندم. در خدمت جناب آقای دکتر شریعتی ذکر خیر شماست. ایشان خاطره ایامی را که در خدمتتان بوده‌اند همیشه به یاد می‌آورند.[3]
 
دستور ساواک برای سانسور نامه‌های آیت‌الله میلانی!
بر اساس یک سند ساواک به تاریخ 25 اردیبهشت 1346 درباره آیت‌الله محمدهادی حسینی میلانی «محترما به عرض می‌رساند ساواک خراسان ضمن ارسال فرم شروع سانسور نامه‌های نام‌برده بالا تقاضا نموده به مدت شش ماه مکاتبات وی سانسور گردد. با توجه به اینکه یادشده بالا از جمله روحانیون افراطی خراسان بوده و با عناصر جبهه ملی همکاری داشته و از هر فرصتی علیه اصلاحات کشور اقدام و اظهارات خلاف مصالح کشور ایراد می‌نماید و مضافا به اینکه با اغلب روحانیون افراطی ایران و روحانیون افراطی مقیم عراق ارتباط دارد در صورت تصویب نسبت به پیشنهاد ساواک خراسان موافقت و فرم و نامه‌ای که در این زمینه تهیه گردیده امضا فرمایند».[4]
 
افتتاح سدّ فرحناز (لتیان) توسط شاه
روزنامه «اطلاعات» نوشت: صبح امروز سد «فرحناز پهلوی» (لتیان) که در ۳۵ کیلومتری تهران روی رودخانه جاجرود بسته شده است در پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیا حضرت فرح شهبانوی ایران و والاحضرت رضا پهلوی به وسیله والاحضرت فرحناز پهلوی افتتاح گردید.
در این مراسم آقای نخست‌وزیر، عده‌ای از وزرا، سناتورها، نمایندگان مجلس شورای ملی و مقامات عالی‌رتبه دولتی و نمایندگان مطبوعات حضور داشتند.
 
دریاچه سد
از آب سدّ فرحناز در سال جاری برای مشروب کردن تهران استفاده قابل توجهی نخواهد شد. برق سدّ فرحناز نیز از اواخر پاییز مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت و به همین جهت در تابستان امسال فقط حقابه جاجرود و آب زراعی آن از دریاچه تأمین می‌گردد و به این ترتیب تا هنگام بهره‌برداری از نیروی برق سد، آب کافی در دریاچه پشت سد جمع خواهد گردید.
در مراسم امروز وزیر آب و برق، مهندسین سازمان و مهندسین و مشاورین و نمایندگان مقاطعه‌کاران حضور داشتند و همچنین آقای نخست‌وزیر، نمایندگان احزاب مختلف جهان را که برای شرکت در کنگره حزب ایران نوین به تهران آمده بودند به حضور شاهنشاه و شهبانو معرفی کردند.
 
شورای عالی سازمان تربیتی تهران
روزنامه «اطلاعات» نوشت: ساعت 10 صبح امروز شورای عالی سازمان تربیتی شهرداری تهران با حضور سرکار علیه بانو فریده دیبا، مادر گرامی علیاحضرت شهبانو، تشکیل شد. در این جلسه آیین‌نامه استفاده از خدمات داوطلبان نیکوکار به تصویب رسید.
سرکار علیه بانو دیبا پس از پایان جلسه از نمایشگاه کارهای دستی فرزندان سازمان بازدید کردند.
 
بازدید فرح دیبا از موزه جدید ایران باستان
روزنامه «اطلاعات» نوشت: ساعت 7 بعد از ظهر امروز علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی از نمونه پارچه‌هایی که در طول تاریخ در ایران بافته شده و به وسیله وزارت فرهنگ و هنر در موزه جدید ایران باستان جمع‌آوری شده است بازدید می‌فرمایند.
 
سفیر ایران در امّان
جراید امروز کشور نوشتند: یک ساعت بعد از ظهر دیروز آقای اردشیر زاهدی، وزیر امور خارجه، به پیشگاه شاهنشاه آریامهر شرفیاب شد و آقای منصور قدر، وزیر مختار پیشین سفارت شاهنشاهی در بیروت، را به عنوان سفیر شاهنشاه آریامهر در امّان به پیشگاه همایونی معرفی کرد.
 
مقارن با سفر شاه، هیئت صنعتی و بازرگانی ایران به چکسلواکی می‌رود
روزنامه «اطلاعات» نوشت: مقارن تشریف‌فرمایی شاهنشاه آریامهر به چکسلواکی، یک هیئت صنعتی و بازرگانی از ایران به پراک خواهد رفت.
این هیئت در زمینه بازاریابی و فروش محصولات صنعتی و مواد اولیه، مذاکراتی انجام خواهد داد و در صورت لزوم پیرامون خرید برخی از مصنوعات و ماشین‌آلات آن کشور میز مطالعاتی می‌نماید.
اعضای این هیئت آمادگی دارند قراردادهایی، در زمینه فروش و خرید مصنوعات با واحدهای صنعتی و تجاری چکسلواکی منعقد نمایند.
اعضای این هیئت عبارت‌اند از: آقایان جعفر اخوان (رئیس)، حسین علاقبند (نائب رئیس)، مهندس محمود بهپو (منشی)، حسن متین (منشی) و سیاوش ارجمند، محسن آزمایش، رحیم ایروانی، عبدالله توسلی، پرویز خسروشاهی، مصطفی حسین‌زاده، شاهین هاراطویان، هارمیک هوناتیان، دکتر مهدی موتمنی و زرتشت رضا سمناد.
این هیئت که به دعوت اتاق‌های بازرگانی چکسلواکی و کمیته صنعتی و بازرگانی مشترک ایران و چکسلواکی اقدام به این مسافرت می‌کند، روز اول خردادماه در پراک حضور خواهند داشت.
 
مصرف مواد نفتی افزایش یافت
به قرار گزارش رسیده از قسمت پخش شرکت ملی نفت ایران مصرف چهار فرآورده عمده نفتی که شامل بنزین موتور، نفت سفید، نفت گاز و نفت کوره می‌باشد، طی سه ماه آخر سال گذشته ماه‌های دی، بهمن، اسفند ١٣٤٥، 16 درصد نسبت به میزان مصرف این چهار فرآورده در ماه‌های مشابه سال قبل افزایش یافته است.
 
به دستور شهردار تهران، مسئله «حمام چیذر» در یک کمیسیون مورد بررسی قرار گرفت
به دستور شهردار تهران، کمیسیونی مأمور رسیدگی به مسئله «حمام چیذر» و تحصن زنان در این حمام گردید.
سخنگوی سازمان زنان امروز اعلام کرد: به دنبال شکایت زنانی که در حمام چیذر متحصن شده‌اند از طرف سازمان زنان اقدام فوری به عمل آمد و موضوع تحت رسیدگی قرار گرفت.
پس از احراز حقانیت زنان متحصن از طرف سازمان زنان طی نامه‌ای از شهردار تهران خواسته شد تا موضوع تحت رسیدگی قرار گیرد. متعاقب آن شهردار تهران دستور داد کمیسیون خاصی مسئله «حمام چیذر» و زنان متحصن را تحت رسیدگی قرار داده و تصمیم نهایی را اتخاذ نماید.
زنان متحصن در «حمام چیذر» همچنان در تحصن به‌سر می برند.
 
به ارتش مصر آماده‌باش داده شد
روزنامه «الاهرام» خبر داد که به واحدهای ارتش مصر آماده‌باش داده شده تا اگر زد و خوردهای مرزی فعلی اسرائیل و سوریه به صورت یک جنگ تمام‌عیار درآید، بتوانند فورا مداخله نظامی کنند.
الاهرام اخطار کرده است در صورت بروز جنگ، مواد پیمان دفاع مشترک مصر و سوریه که سال گذشته منعقد گردیده تمام و کمال اجرا خواهد گردید.
الاهرام همچنین خبر داده که مارشال عبدالحکیم عامر، معاون فرمانده کل قوای مصر، جلساتی با رهبران عالی رتبه نظامی مصر تشکیل داده و وضع مرزهای اسرائیل و سوریه را مورد بررسی قرار داده است.
ژنرال محمود فوزی، رئیس ستاد مصر، به دنبال این جلسات عازم دمشق شده تا نقشه‌های نظامی سوریه را با طرح‌های مصر هماهنگ نماید.
 
«سازمان پست دگرگون شد»
به دستور وزیر پست و تلگراف و تلفن سازمان پست ایران زیر و رو شد و اکثر مسئولان و متصدیان این سازمان تغییر سمت یافتند.
وزارت پست و تلگراف اعلام داشت که سازمان جدید پست در سراسر کشور پیاده شده است.
 
هیئت بازرگانی ایران در عراق
«رادیو بغداد» دیروز گزارش داد: وزیر اقتصاد عراق با هیئت نمایندگی اتاق بازرگانی تهران که هم‌اکنون بنا به دعوت اتاق بازرگانی عراق، از این کشور دیدن می‌کند ملاقات کرد.
در این ملاقات مسائل بازرگانی مورد علاقه دو کشور مورد مذاکره قرار گرفت.
پریروز هیئت بازرگانی تهران به آرامگاه رئیس‌‎جمهور فقید مارشال عبدالسلام محمد عارف رفت و دسته گلی نثار آرامگاه کرد.
 
تهران خاموش بود
ساعت 7:30 دیشب برق تهران در قسمت وسیعی از شهر خاموش شد و سراسر محلات و معابر و اماکن در تاریکی فرو رفت. 20 دقیقه پس از این خاموشی جریان برق به‌تدریج در محلات برقرار شد و مردم کارهای عادی خود را از سر گرفتند.
مسئولان برق تهران علت خاموشی را قطع کابل فشار قوی اعلام داشتند. گفته شد که پس از قطع کامل از طریق شبکه ذخیره به شهر برق داده شده است.
 
بازگشت فرمانده نیروی زمینی شاهنشاهی
اداره روابط عمومی ستاد بزرگ ارتشتاران اعلام داشت: تیمسار سپهبد عزت‌الله ضرغامی، فرمانده نیروی زمینی شاهنشاهی، و همراهان که در تاریخ پنجشنبه 24 فروردین‌ماه بنا به دعوت ارتش ایالات متحده آمریکا به منظور دیدار از تأسیسات نظامی به آن کشور عزیمت نموده بودند، پس از انجام برنامه پریشب با هواپیما به تهران بازگشتند و در فرودگاه مهرآباد مورد استقبال عده‌ای از امرا و افسران ارشد ارتش شاهنشاهی قرار گرفتند.
 
دومین جلسه حزب ایران نوین
روزنامه «اطلاعات» نوشت: بعد از ظهر دیروز دومین جلسه کنگره حزب ایران نوین با حضور آقایان: امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر، خسروانی دبیر کل حزب و ناصر یگانه رئیس شورای مرکزی حزب و وزیر مشاور به ریاست دکتر حسین خطیبی رئیس کنگره در سالن سر پوشیده «استادیوم محمدرضاشاه پهلوی» با شرکت کلیه شرکت کنندگان در کنگره تشکیل گردید.
ابتدا آقای دکتر خطیبی رسمیت جلسه را اعلام داشت و سپس پیرامون نظم کنگره و کار کمیسیون‌های چهارگانه مطالبی بیان کرد و یادآور شد که حاضران در کنگره می‌توانند پیشنهادهای خویش را تسلیم کمیسیون پیشنهادها نمایند.
 
رشیدیان: مردم مقصر گرانی گوشت هستند!
به دعوت اداره روابط عمومی بانک اعتبارات تعاونی توزیع، مدیران عامل و هیئت‌های مدیره شرکت‌های تعاونی توزیع در یک مصاحبه مطبوعاتی شرکت کردند.
در این مراسم مدیران مسئول بانک و رئیس شورای اصناف و هیئت‌رئیسه این شورا و مدیران و خبرنگاران روزنامه‌ها شرکت داشتند.
اسدالله رشیدیان شروع به صحبت کرد و گفت: در مورد گوشت طی یک ماه گذشته هر کسی هر چه دلش خواست گفت، ولى ما سکوت کردیم تا مسئولان مربوطه به مردم جواب بدهند. آقای مهندس سرلک، شهردار تهران، طی مصاحبه‌ای در مورد گوشت صحبت کرد که همه از آن مطلع شدند. قطعی است که شرکت گوشت نیز باید جواب بدهد؛ زیرا این مسائل به بانک تعاونى، که یک واحد اقتصادی است، ارتباطی ندارد و ماجرای گوشت از آنجا شروع شد که امسال سرمای بی‌موقع سیاه بهار را تشدید کرد و ایام سوگواری نیز مانع حمل احشام به تهران گردید.
بعضی مردم به‌حق یا به ناحق می گویند که گوشت را به نرخ رسمی در دکان‌ها نمی‌دهند! اگر واقعا این حرف صحیح باشد، باز خود همین آقایان مسئول هستند. ما گوشت را به نرخ و با فاکتور فروش و به قیمت معین به قصاب تحویل می‌دهیم و او باید پس از کشیدن سود خود روی قیمت، آن را به مردم بفروشد. حالا اگر شخصی برود به دکان و پول بیشتری بپردازد، مسئول این کار ما نیستیم خود خریداران هستند که اجازه می‌دهند تا قصاب به آنها گران بفروشد.
مردم باید از حق خود دفاع کنند و سازمان‌های کنترل نیز وظایف خود را به درستی انجام می‌دهند. اگر من بروم در دکان قصاب و از او توضیح بخواهم، می‌گوید به تو چه مربوط است. همان‌طور که آقای مهندس سرلک در مصاحبه خود گفت: برای کنترل قصابی‌ها نمی‌شود برای سه‌هزار دکان، سه‌هزار بازرس گمارد!
مطلب دیگر این است: میدان کشتارگاه تهران بزرگ‌ترین بازار گوشت خاورمیانه شده و گوشت شهرستان‌ها نیز از این میدان تأمین می‌شود. در یکی از روزهای همین ماه 29هزار رأس کشتار شده بود و باز جمعی می‌گفتند گوشت کم است! در گذشته میدان کشتارگاه بلبشو شده بود، گوشت چوبدار را نسیه می‌خریدند و چک وعده‌دار شش‌ماهه می‌دادند و سپس صدی چهل تخفیف می‌گرفتند و چوبدار می‌آمد و در جلو وزارت کشور شکم خود را با چاقو می‌درید، ولی حالا این مشکلات حل شده و حتى یک چوبدار پیدا نمی‌شود که بگوید پول من مانده و یا دیر پرداخت شده است.
در حال حاضر گوشتی که به شهر ارسال می‌گردد قیمت تثبیت شده‌ای دارد و قصاب نمی‌تواند بگوید که گران خریده‌ام و کار شهرداری نیز بسیار سهل شده است. شرکت این دو کار مهم را کرده ولی کار سوم را نیز باید انجام دهد و آن کاهش تعداد دکان‌هاست.
در تهران دکان‌های گوشت از حد احتیاج مردم افزون می‌باشد و خواه‌ناخواه باید برای این دکان‌ها فکری بشود. زیرا دکانی که در روز کمتر از ده لاشه بفروشد سودی نمی برد و به ناچار گران فروشی خواهد کرد.
بدیهی است حل این مشکلات در مدت کوتاهی ممکن نیست و احتیاج به زمان دارد. [5]

پی‌نوشت‌ها:
 
[1] . استاد شهید مرتضی مطهری به روایت اسناد ساواک، ص 107؛ پایگاه‌های انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک؛ حسینیه ارشاد، ص 8.
[2] . جلال‌الدین فارسی در سال 1312ش در شهر مشهد به دنیا آمد، در کلاس اول دبیرستان با دکتر شریعتی آشنا شد، در دوره دوم دبیرستان مصادف بود با اوج مبارزات نهضت ملت ایران و دوره دو ساله حکومت دکتر مصدق، که در تظاهرات و مبارزات نهضت ملی نفت شرکت می‌کرد، او در سال 1339 جهت آشنایی با انقلاب 14 ژوئیه عبدالکریم قاسم در عراق و آشنایی با تأثیرات انقلاب عبدالناصر مخفیانه به عراق رفته و در عراق توسط مأمورین این کشور بازداشت شد، و پس از آزادی به سوریه رفت، و در بازگشت به ایران دستگیر و در قزل قلعه زندانی شد، و در مهرماه 1341 از زندان آزاد شد.
در سال‌های 1344 تا 1348 فارسی با همکاری دکتر باهنر، رجایی و دکتر بهشتی در راه متشکل کردن و رشد سیاسی نهضت امام خمینی(ره) کوشش کرد و در سال‌های 1342 تا 1349 آثاری را منتشر کرد.
از جمله آثار او می‌توان رساله «انقلاب تکاملی اسلام» را نام برد. وی در سال‌های دوره پهلوی سخنرانی‌های بسیاری در کانون هدایت جوانان و دانشگاه‌های شیراز انجام داد، که ساواک این کانون را به خاطر سخنرانی وی تعطیل کرد.
آقای فارسی در سال 1349 مخفیانه به لبنان رفت و تا 22 بهمن 1357 توانست صدها نفر را برای مبارزه مسلحانه آماده کند و به ایران بفرستد. امام خمینی او را به نماینده خود در سازمان الفتح فلسطین برای همکاری معرفی کردند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، جلال‌الدین فارسی با یاسر عرفات وارد ایران شد و با تشکیل حزب جمهوری اسلامی، فارسی به عضویت حزب درآمد.
نمایندگی مجلس خبرگان بررسی قانون اساسی و نمایندگی مجلس شورای اسلامی، از جمله فعالیت‌های او پس از پیروزی انقلاب اسلامی است.
از جمله آثار ایشان: پیامبر و جهاد، تکامل مبارزه ملی، پیامبر و انقلاب، امام علی(ع) مشعلی و دژی، پیامبر و حکومت، انقلاب تکاملی اسلام و خاطرات می‌باشد.
[3] . آیت‌الله العظمی سیدمحمدهادی میلانی به روایت اسناد ساواک، ج 3، ص 20.
[4] . همان، ص 21.
[5] . اطلاعات، 25 اردیبهشت 1346، ص 12
https://iichs.ir/vdccmmqi.2bq018laa2.html
iichs.ir/vdccmmqi.2bq018laa2.html
نام شما
آدرس ايميل شما