کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

تلاش برای نخست‌وزیری از هزاران کیلومتر آن طرف‌تر

30 آبان 1401 ساعت 15:47

در دوره محمدرضا پهلوی، یکی از شخصیت‌هایی که به تصدی پست نخست‌وزیری علاقه داشت عطاء‌الله خسروانی، وزیر وقت کار و دبیر کل حزب ایران نوین، بود که بر اساس گزارش ساواک، فعالیت‌هایی پنهانی برای رسیدن به این مقصود انجام داد


پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشکده تاریخ معاصر؛ تصدی پست نخست‌وزیری در دوره پهلوی بدون کسب رضایت سفارت‌خانه‌های خارجی و از جمله آمریکا و انگلیس ممکن نبود و این مهم را خود رجال آن روزها نیز به خوبی متوجه بودند و برای رسیدن به آرزوهای خود تلاش می‌کردند که با سفارت آمریکا ارتباط بگیرند. یکی از شخصیت‌هایی که به تصدی پست نخست‌وزیری علاقه داشت عطاء‌الله خسروانی، وزیر وقت کار و دبیر کل حزب ایران نوین، بود.
بر اساس گزارش ساواک به تاریخ 3 آبان 1345 «محترما به استحضار می‌رساند در تاریخ 7/ 4/ 45 اطلاعیه‌ای مبنی بر فعالیت‌ها و اقدامات پنهانی آقای عطاء‌الله خسروانی، وزیر کار و امور اجتماعی و دبیرکل حزب ایران نوین، و ارتباط با مقامات و سناتورهای آمریکایی به منظور تصدی کابینه واصل که از مفاد آن چنین استنباط می‌گردید که نام‌برده به طرق مختلف درصدد است به مقامات ذی‌نفوذ و صاحب‌نظر آمریکایی چنین وانمود و تفهیم نماید در صورت احراز پست نخست‌وزیری، نظریات آنان را در مسائل مربوط به نفت و جلوگیری از گرایش ایران به جانب بلوک شرق تأمین خواهد کرد».
 
عطاءالله خسروانی
 
ساواک تهران در تاریخ 6 /5 /45 پس از تحقیق و بررسی با توجه به سؤالات فوق چنین اعلام کرده است:
1. عطاءاللّه خسروانی خود شخصا در ایران با مقامات آمریکایی هماهنگی داشته و در خارج از کشور نیز توسط برادرش، سفیرکبیر ایران در آمریکا، با مقامات وزارت امور خارجه و سناتورهای مؤثر آمریکایی دست به فعالیت‌هایی برای نخست‌وزیری زده است؛
2. نام‌برده موفقیت خود را در مبارزه با عناصر مخالف سیاست آمریکا و کسب قدرت در حزب و خنثی کردن هر نوع فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی با سایر کشورهای اروپایی بالاخص کشورهای بلوک شرق دانسته و در این راه در تلاش مداوم می‌باشد؛
3. در خارج از ایران توسط برادرش که سفیرکبیر ایران در آمریکا می‌باشد، با مقامات وزارت امور خارجه و سناتورهای مؤثر آمریکایی فعالیت هماهنگ داشته و در داخل با مسئولین سفارت آمریکا در تهران و شخصیت‌هایی نظیر دکتر خواجه‌نوری، لیدر فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین، و دکتر منوچهر کلالی، عبدالرضا انصاری، دکتر مهذب، مهندس ریاضی، رئیس مجلس شورای ملی، بدین منظور همکاری داشته و ضمنا مهندس کاظم جفرودی، که در نخست‌وزیری مرحوم منصور مؤثر بوده، در این مورد صمیمانه تلاش می‌نمایند.
درهر‌حال فعالیت‌های سفیر ایران در آمریکا به خاطر تصدی پست نخست‌وزیری برادرش عطاءاللّه خسروانی می‌باشد که با استفاده از دوستی چند نفر از سناتورهای متنفذ و رئیس امور سیاسی و اطلاعاتی ایران در وزارت خارجه آمریکا به عمل آمد و در ایران نیز خسروانی در تماس با مقامات آمریکایی غفلت نکرده و چنین وانمود می‌نماید که در اثر اقدامات فوق وعده داده شده که تا پایان سال 1345 آقای هویدا به عنوان سفیر ایران به لندن و یا فرانسه عزیمت و آقای خسروانی مأمور تشکیل کابینه می‌گردد و نیز بعضی محافل وابسته به بهائیان در خارج و داخل از روی کار آمدن خسروانی پشتیبانی می‌نمایند.[1]
 
غلام‎‌عباس آرام، وزیر امور خارجه، به اتفاق دین راسک، وزیر امورخارجه آمریکا، و خسرو خسروانی، برادر عطاءالله خسروانی
غلام‎‌عباس آرام، وزیر امور خارجه، به اتفاق دین راسک،
وزیر امورخارجه آمریکا، و خسرو خسروانی، برادر عطاءالله خسروانی
شماره آرشیو: 3382-۴ع
 
پی‌نوشت
----------------------------------------------
[1] . حزب ایران نوین به روایت اسناد ساواک، ج 2، ص 100؛ پرویز خسروانی به روایت اسناد ساواک، ص 88.


کد مطلب: 24299

آدرس مطلب :
https://www.iichs.ir/fa/news/24299/تلاش-نخست-وزیری-هزاران-کیلومتر-طرف-تر

تاریخ معاصر
  https://www.iichs.ir