ماروین زونیس با شگفتی می‌گوید: در سال ۱۳۵۶، ایالات متحده که تا آن تاریخ به مدت 25 سال در عرصه سیاست ایران عمیقا غوطه می‌خورد، هنوز شاه را با مجموعه صفات اولش درک می‌کرد.

از سال ۱۳۵۴، شتاب در انجام طرحهای جاه‌طلبانه، تنگناهای مالی و اقتصادی را نمایان ساخت. این موضوع بر سطح زندگی طبقات پایین جامعه به‌خصوص کارگران تأثیر زیادی داشت؛ زیرا اولاً هزینه زندگی آنان با افزایش قابل توجهی مواجه شده بود؛ ثانیاً دولت تحت تأثیر مشکلات به‌وجود آمده، کاهش حقوق و دستمزد کارگران را در دستور کار خود قرار داد. چنانچه بعد از افزایش نسبی دستمزدها در سالهای 50 تا 55، از اوایل سال 56 شاهد کاهش حقوق و دستمزدها هستیم...

میرزا در جوابیه‌ نامه‌ای به وثوق‌الدوله به توجیه قیام خود علیه قرارداد پرداخته و می‌نویسد: «وجدانم به من امر می‌کند که در استخلاص مولد و وطنم که گرفتار چنگال قهاریت اجنبی است, کوشش کنم…. تاریخ عالم به ما اجازه می‌دهد هر دولتی که نتواند مملکت خود را از سلطه و اقتدار دشمنان خارجی نجات دهد، وظیفه ملت است که برای استخلاص وطنش قیام کند». با شکست مشروطه و قرار گرفتن کشور در آستانه فروپاشی، نهضتهای متفاوتی در واکنش به وضعیت سیاسی کشور به‌وجود آمد. نهضت جنگلیها به رهبری میرزا کوچک‌خان جنگلی یکی از مهم‌ترین این نهضتها است که در گیلان شکل گرفت و اهداف متفاوتی را اتخاذ نمود؛ اما با گذشت فاصله کمی از فعالیتهای جنبش، بسیاری میرزا را جدایی‌طلب و هدف اصلی نهضت را همدستی با شوروی و جدایی گیلان از ایران عنوان نمودند. نگارنده با رد این فرضیه معتقد است هدف اصلی نهضت جنگل، بازگشت به آرمانهای اسلام و مشروطیت، نگرانی از وضعیت کشور و استقلال سیاسی آن است.

از نظر امام، آمریکا تصویب این قانون را پیش‌شرط دادن وام به ایران قرار داده بود. «برای اینکه می‌خواستند وام بگیرند از آمریکا، آمریکا گفت این کار باید بشود (لابد اینجور است) بعد از سه چهار روز وام 200 میلیونی، 200 میلیون دلاری تقاضا کردند، دولت آمریکا تصویب کرد که در ظرف پنج سال مبلغ مزبور را به دولت ایران بدهند و در عرض 10 سال، 300 میلیون بگیرند».

فریدون هویدا در کتاب خود به خوبی به موضوع سانسور کتاب توسط ساواک اشاره کرده و می‌گوید سانسور گاه شامل کتابهایی می‌شد که قبلاً چاپ شده بودند و یا از انتشار نمایشنامه‌هایی مثل «هملت» یا «مکبث» فقط به این دلیل جلوگیری می‌کرد که در آنها شاه یا شاهزاده‌ای کشته می‌شد.