با تأسیس دانشگاه تهران، حکومت درصدد بود از اهمیت مدرسه‌های زیر کنترل روحانیت، که شکل عمده تحصیل در عصر قاجار بود، بکاهد. بعد از تأسیس این نهاد نو، نخبگان و طبقه‌های متوسط ایران با آهنگی فزاینده به مدرسه‌های دولتی روی آوردند و در سطوح بالاتر تحصیلی، به دانشگاه تازه‌تأسیس تهران، مدرسه‌های فنی، وزارتخانه‌های گوناگون یا دانشگاه‌های خارج رفتند. تا تبدیل به بدنه بروکرات رژیم شوند.

رضاخان در دوره قدرت‌گیری خود به هیچ فردی رحم نکرد و حتی افرادی را که در رسیدن او به تخت سلطنت و تثبیت قدرت یاریگرش بودند به شیوه‌های گوناگون حذف کرد، اما فردی که در بحبوحه جمهوری‌خواهی رضاخان، او را به معذرت‌خواهی وادار کرد، نه تنها هیچ‌گاه از عرصه قدرت حذف نشد، بلکه رفتار رضاخان با او با احترام و توأم با ترس بود

شهربانی یکی از نهادهای نظامی بود که در دوره قاجار با هدف ایجاد نظم و امنیت شهری به‌وجود آمد، اما در دوره رضاخان، بر اثر تحولات ایجادشده، به یکی از نهادهای مهم امنیتی ـ نظامی تبدیل شد که شناسایی مخالفان را برعهده داشت، اما مهم‌تر از آن، تعریف جرم برای آنها بود که این وظیفه را شهربانی به شیوه معکوس‌واری انجام می‌داد

درباره کودتای 1299 و نحوه شکل‌گیری آن دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد؛ برخی آن را ماحصل برنامه‌ریزی انگلیس می‌دانند، برخی تنها به نقش زمینه‌سازی و فراهم آوردن شرایط توسط انگلیسها اشاره دارند و در دیدگاه سوم که البته گروهی اندک هستند، نقش انگلیس در این ماجرا انکار شده است.

اعتراض‌های سیاسی علیه رژیم پهلوی از سال‌ها قبل آغاز شده بودند، اما اعتراض‌های دهه 1350 و به‌ویژه اعتراض‌های سال‌های 1356 و 1357 بودند که به ثمر نشستند و به تحول سیاسی بزرگی منجر شدند. این اعتراض‌ها چه ویژگی و مشخصه‌ای داشتند که آنها را از قیام‌های پیشین خود متمایز کرد