در جریان ملی شدن صنعت نفت، از اقتدار و دخالتهای وی کاسته نشد و این موضوع به دکتر مصدق یادآوری شد. او در سفری بدون مجوز از هیئت خلع ید در مرداد 1330 از آبادان به همراه ریچارد سدان به تهران رفت که بهانه‌ای مناسب به‌دست داد. دکتر حسین فاطمی در تلگرامی از حسین مکی خواست تا از فاتح سوال کند که به چه دلیلی محل ماموریت خود را بدون هماهنگی لازم ترک کرده است. نتیجه اعلام بازنشستگی مصطفی فاتح در سوم شهریور 1330بود.

آیت‌الله بافقی بر این نظر بود که در احادیث و روایات بر نقش پررنگ قم در پیشرفت علوم دینی بسیار تاکید شده است. در دوران آخرالزمان دانش از قم به همه دنیا صادر می‌شود. با این حال شیخ بهایی بر این عقیده بود که برای انتخاب محل حوزه باید دست به استخاره زد و از خداوند یاری طلبید.

برخی ویژگیهای شخصیتی و البته اقدامات رزم‌آرا باعث شده بود تا شاه به او مظنون شده و تصور کند که او قصد کودتا دارد. البته تصورات شاه چندان هم اشتباه نبود و علاوه بر شاه، بسیاری از گروه‌ها از جمله جبهه ملی نیز او را متهم به کودتا می‌کرد، جبهه ملی دولت رزم‌آرا را دولت شبه‌کودتا نامید و خطر استقرار یک دیکتاتوری نظامی را اعلام کرد...

نکته مهم در حیات سیاسی و اجتماعی میرزا کوچک‌خان «بازگشت مکرر به رشت» است؛ او در دوره حیات خود بارها به رشت بازگشت و تکرار این اقدام به گونه‌ای است که می‌توان آن را حاکی از معنایی در اندیشه این رهبر نهضت جنگل دانست.

اوزلی هم به جبران تلاشهای ابوالحسن خان برای تأمین منافع انگلستان، در پی ارتقای جایگاه او نزد شاه ایران بود. آن گونه که «جیمز موریه» در کتاب خود مدعی شده است در دیدار سفیر جدید انگلستان با فتحعلی‌شاه، اوزلی با تبانی قبلی با میرزا ابوالحسن ایلچی، با شدت و حرارت از خدمات صادقانه او تمجید کرد و میرزا را فردی شایسته برای پیگیری منافع ملی ایران و شاه قاجار معرف کرد.