محمدتقی (ملک‌الشعرا) بهار یکی از روشنفکران و اصلاح‌طلبانی بود که در هنگامه وقوع کودتای 1299ش به حمایت از رضاخان پرداخته و زبان و قلم به تمجید از او گشود، اما چرا پس از مدت کوتاهی، مواضع فکری و سیاسی خود را تغییر داد و به جرگه مخالفان و منتقدان رضاخان پیوست؟

در 3 اسفند 1299، درپی ورود قوای قزاق به تهران، ادارات دولتی و مراکز نظامی اشغال و نزدیک به صد تن از فعالان سیاسی و رجال سرشناس بازداشت و زندانی شدند. محمدتقی بهار، که یکی از این بازداشت‌شدگان بود، هنگامه عجیبی در محبس دید...

این شاعر عدالت‌خواه در ابتدا به بهانه بدهی به یک کاغذ فروش احضار و زندانی شد. در ادامه پرونده‌ای سیاسی به نام «اسائه ادب به مقام سلطنت» برای وی تهیه کردند و این سرآغازی بود برای انتقال به زندان قصر تا پزشک احمدی با آمپول هوا آزادی‌خواهی را به کام آزادی‌خواهان تلخ کند.

روز استیضاح رضاخان فرا رسیده بود؛ اما مجلس روزی متفاوت را تجربه می‌کرد. بلیتهای ورودی را قبل از وقت، افراد اکثریت دریافت کرده و بین جمعی از نیروهای خود تقسیم کرده بودند و اقلیت با زحمت توانسته بود ده تا پانزده بلیت برای آشنایان خود دست‌وپا کند. به‌علاوه، گروه زیادی بدون بلیت و با اسلحه وارد صحن مجلس شده بودند.

محمدتقی بهار خواستار حفظ یکپارچگی و تمامیت ایران بود؛ ازاین‌رو به باور خود با حرکتهایی مانند آنچه توسط میرزا کوچک‌خان، شیخ محمد خیابانی و کلنل محمدتقی‌خان پسیان رخ داد مخالفت می‌کرد؛ بااین‌حال او از قرارداد 1919 وثوق‌الدوله حمایت کرد.