در 11 اسفند 1353، روزی که شاه برای گریز از پیامدهای ناشی از درگیری‌های حزب مردم به رهبری علم و حزب ایران نوین به رهبری هویدا، تولد حزب رستاخیز را نوید می‌داد، هرگز نمی‌دانست که با این اقدام عملا بر آتش اختلافات میان قدرت‌جویان سنتی دوره میانه پهلوی دامن زده است

در سال 1346، قانونی با عنوان «قانون حمایت از خانواده» به تصویب رسید که ظاهرا هدف از آن اصلاح برخی از کاستی‌ها در زمینه حقوق زنان بود، اما نقص‌هایی که این قانون داشت باعث شد این قانون به ضد خود تبدیل شود

قیام 15 خرداد 1342 سرکوب شد، اما رژیم نیاز داشت که به این اقدام خشونت‌آمیز خود مشروعیت ببخشد؛ به همین دلیل به گفتمان‌سازی دست زد

حزب توده در سال‌های 1320 تا 1332 ده‌ها نشریه وابسته به خود داشت؛ علاوه بر اینها، نشریات دیگری نیز داشت که گرچه مستقل به نظر می‌رسیدند اما زیر نفوذ حزب توده قرار داشتند. در این مقطع از تاریخ ایران، به‌ویژه تا پیش از ترور محمدرضا پهلوی در سال 1327 به دلیل سقوط پهلوی اول و بی‌ثباتی حکومت پهلوی دوم، حزب توده فضای گسترده‌ای در اختیار داشت

آیت‌الله عبدالله مازندرانی از علمای حوزه نجف بود که با شروع حرکت مشروطه‌خواهی در ایران، به حمایت از آن برخاست، اما آیت‌الله سیدمحمدکاظم طباطبائی یزدی در نقطه مقابل او قرار داشت و نظر مساعدی نسبت به مشروطه نداشت، اما با وجود این اختلاف نظر، در گذر زمان شیخ عبدالله مازندرانی با آیت‌الله یزدی همراه شد