در دهه 1330، محمدرضا پهلوی متأثر از عواملی همچون تلاش برخی از افسران برای ولیعهدی غلامرضا، نفوذ چپ‌گراها در ارتش و... به تصفیه سیاسی ارتش دست زد. هدف از این کار ایجاد ارتشی منسجم و وفادار به خود بود، اما در عمل، به دلایلی این هدف تحقق نیافت و وفاداری ارتشی‌ها از درجات مختلفی برخوردار گردید

انقلابیون مسلمان قفقاز در اواخر سال 1904م سازمانی سیاسی یافتند که «همت» نام گرفت. سازمان همت با حزب سوسیال‌دموکرات کارگری روسیه در ارتباط بود، اما تأثیرگذاری این سازمان فراتر از جغرافیای قفقاز و روسیه به ایران عصر مشروطه نیز کشیده شد

بی‌آنکه در بسیاری از تصمیمات مهم، نظر محمدشاه را جویا شود، خود تصمیمات نهایی را اتخاذ و اجرا می‌کرد و در این مشی خود تا آنجا پیش رفت که به باغ نگارستان احضار و چند روز در آنجا حبس شد

سیدضیاءالدین طباطبایی بعد از دو دهه حاشیه‌نشینی، بلافاصله پس از ورود به ایران، در اواسط 1322، وارد متن سیاست شد، اما با چهره‌ای که او در صحنه نخست فعالیت سیاسی‌اش داشت چگونه توانست به‌سرعت وارد این عرصه شود؟

با صدور فرمان مشروطیت، آزادی مطبوعات در اصل سیزدهم قانون اساسی گنجانده شد، اما پس از یک سال، نمایندگان مجلس، اصل بیستم متمم قانون اساسی را به عنوان دومین قانون مطبوعات صادر کردند؛ قانونی که انعکاسی از فعالیت یک‌ساله روزنامه‌ها بود