شبه‌قاره هند به‌واسطه اهمیت منابع اقتصادی و مالی فراوان و موقعیت تجاری خاصی که دارد از دیرباز مورد توجه اروپایی‌ها بوده است. در این میان انگلیسی‌ها در سال 1600م با تأسیس «کمپانی هند شرقی» در سواحل غربی هندوستان توانستند به‌تدریج بر تمام هند مسلط شوند و این آغازی شد بر تغییر ژئوپلتیک ایران

روزنامه «نیویورک‌تایمز» در سرمقاله خود که پس از کودتا منتشر شد، چنین بیان کرد: اینک کشورهای درحال‌توسعه سرشار از منابع غنی، با بهای سنگینی که یکی از آنها باید بپردازد، از ملی‌گرایی تعصب‌آلود درس عبرتی می‌گیرند. مصدق‌های دیگر سراسر جهان، پیش از اقداماتی مانند اداره منابع خود، باید احتیاط کنند؛ زیرا منابع آنان یقینا به ما تعلق دارد نه خودشان

به گفته ویلیام سالیوان، آخرین سفیر آمریکا در ایران، نصب دستگاه‌های جاسوسی در ایران از موفقیت‌های بزرگ و وصف‌ناشدنی سازمان سیا در این کشور بود. البته با وجود وسعت بالای ایران، این دستگاه‌ها بیشتر در مناطقی همچون صفی‌آباد بهشهر، کبکان خراسان و پارس‌آباد مغان متمرکز بودند

محمدرضا پهلوی در کتاب «پاسخ به تاریخ» یک ژست ضد غربی گرفته و ادعا کرده است که با بحث افزایش قیمت نفت، جلوی غربی‌ها ایستاد و به همین دلیل آنها تلافی کردند و او را از سر راه برداشتند، اما تحلیل مارک گازیوروسکی از پیامدهای انقلاب اسلامی نشان می‌دهد که این ادعایی کذب است

آمریکا در پی ناکامی در جنگ ویتنام و واکنش مردم به درگیری این کشور در خارج، تلاش کرد استراتژی سیاست خارجی خود را به نوعی بازتعریف کند. این امر در دوره ریاست‌جمهوری نیکسون و با اجرای سیاست برون‌سپاری محقق شد. این سیاست نتایج خاصی برای خاورمیانه داشت